भरतपुरको मेयरमा कांग्रेस मत निर्णायक
गत निर्वाचनमा भरतपुर महानगरमा मेयरको उम्मेदवारै नभएको रूख चिह्नमा सात हजार मत परेको थियो। त्यही मत कता जान्छ भन्ने कुराले यस पटकको परिणाम प्रभावित हुने देखिन्छ।
वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनको उम्मेदवारी चयनका लागि बहस शुरू हुँदादेखि मनोनयन दर्ता, फिर्ताको समय र अहिलेको प्रचारप्रसारको अवधिमा पनि उत्तिकै चासो लिएर भरतपुर महानगरलाई हेरिएको छ। महानगरको मेयर पदका लागि ३० जनाले उम्मेदवारी दिएकोमा तीन जनाले फिर्ता लिए।
राजनीतिक दलबाट १५ र १२ जनाले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन्। त्यसमध्ये नेकपा (एमाले) का विजय सुवेदी, गठबन्धनका तर्फबाट नेकपा (माओवादी केन्द्र) की रेणु दाहाल र स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका नेपाली कांग्रेसका उम्मेदवार जगन्नाथ पौडेलबीच प्रतिस्पर्धा हुने अनुमान गर्न थालिएको छ।
कांग्रेसकै भर
माओवादीका चितवन जिल्ला संयोजक रामचन्द्र अधिकारी विकास चाहनेले मेयरमा दाहाललाई नै मत दिने बताउँछन्। प्रतिपक्षको तुलनामा बलियो उम्मेदवार भएकाले पनि जित्ने आधार भएको उनको दाबी छ। “पाँच दलको गठबन्धन भएकाले बलियो संगठनात्मक आधार, प्रतिगमन विरोधी शक्ति एकातिर र प्रतिगमनको पक्षधर अर्कातिर भएकाले राजनीतिक आधार तथा २०७४ को चुनावमा पनि कांग्रेससँग गठबन्धन गरेर चुनाव जित्दा जे कुरा स्थापित गरेका छौं, त्यसलाई पूर्णता दिएर जुन विकासका मोडल तय गरेका छौं त्यो नै जितको आधार हो,” अधिकारीले भने, “आश्वासन मात्र नभई गरेर देखाउने टेस्टेड नेतृत्व लिएर चुनावमा गएका कारण जित्ने सुनिश्चित छ।”
षड्यन्त्रपूर्वक मतपत्र नच्यातिएको भए २०७४ सालकै निर्वाचनमा एमोलका उम्मेदवार विजयी हुने राष्ट्रिय सभा सदस्य समेत रहेकी एमाले केन्द्रीय सदस्य पार्वती रावल बताउँछिन्। जनमत र संगठन परिचालनलाई हेर्दा नतीजा आफ्नो पार्टीका उम्मेदवार सुवेदीको पक्षमा आउने उनको दाबी छ। “हाम्रा उम्मेदवार निर्धक्क र स्पष्ट वक्ताका साथै ‘हेभी वेट’ भएका साझा उम्मेदवार हुन्। चितवन बुझेको, चितवनको गुरुयोजनाका निर्माता र परिकल्पनाकार समेत हुन्,” उनले भनिन्, “भरतपुरलाई व्यवस्थित बनाउन सक्ने सक्षम उम्मेदवार, २०७४ सालमा प्राप्त गरेको मत, अहिले थपिएको मतदाता, संगठनको बल, पार्टीले गरेको कामका आधारमा र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीसँग गरिएको गठबन्धन नै जितका आधार हुन्।”
चुनावी प्रचारमा एमालेका उम्मेदवार विजय सुवेदी।
जनताको अभिमत जाँच्ने र उम्मेदवारले परीक्षा लिने आधार स्थानीय चुनाव हो। माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालकी छोरी रेणुमाथि २०७४ मा मतपत्र च्यातेर विजयी भएको आरोप छ। त्यति वेला कांग्रेसबाट उम्मेदवारी दिएकी पार्वती शाह ठकुरी एउटै गठबन्धन भए पनि रेणुले भन्दा चार हजार बढी भोट ल्याएर उपमेयरमा विजयी भएकी थिइन्। यस पटकको चुनावमा पनि कांग्रेसकै मत निर्णायक हुने देखिन्छ। कांग्रेसका मतदाता र माओवादीका मतदाताको मत पाएर जित्ने गठबन्धनकी उम्मेदवार रेणुको दाबी छ।
२०४९ सालमै भरतपुरको उपमेयर रहिसकेका मेयरका अर्का प्रत्याशी जगन्नाथ पौडेल भने पार्टीको निर्णयले रुष्ट कांग्रेसीको भावना र मत दुवै आफूले पाउने बताउँछन्। कांग्रेसमा भएको किचलोले गर्दा कांग्रेसी मतदाताको केही मत पौडेलले काट्ने र त्यसको फाइदा एमालेका उम्मेदवार सुवेदीलाई पुग्ने आकलन एमालेको छ।
विगतको नतीजा
२०७४ सालको स्थानीय चुनावमा भरतपुर महानगरको मेयरमा दुई स्वतन्त्र सहित १४ जनाले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए। माओवादी-कांग्रेस गठबन्धनका तर्फबाट उम्मेदवार बनेकी दाहाल ४३ हजार १२७ मत पाएर विजयी भएकी थिइन्। उनका प्रतिस्पर्धी एमालेका देवी ज्ञवालीले ४२ हजार ९२४ मत पाएका थिए। मतपत्र च्यातिएपछि पुनः मतदान भएको थियो। त्यसमा २०३ मतको अन्तरले दाहाल विजयी भएकी थिइन्।
त्यति वेला राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) का उम्मेदवार बद्रीनाथ तिमिल्सिनाले ६ हजार ८४२ मत पाएका थिए। अन्य पार्टी र उम्मेदवारले पाँच सयभन्दा कम मत पाएका थिए। एक लाख १२ हजार ८९७ मत खसेकोमा एक हजार ४२४ मत बदर भएका थिए।
महानगरका २९ वडामध्ये १४ वडामा एमालेले जितेको थियो। त्यस्तै, १२ वडा कांग्रेसले र तीन वडामा माओवादीका उम्मेदवार वडाध्यक्षमा विजयी भएका थिए।
उम्मेदवार नभएको चिह्नमा सात हजार मत
पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाको निर्देशनपछि कांग्रेसी कार्यकर्ताले त्यति वेला मेयरको उम्मेदवारी फिर्ता लिएका थिए। त्यसपछि कांग्रेसले मेयरमा माओवादी उम्मेदवारलाई सघाएको थियो। तर, देउवाको दबाबमा उम्मेदवारी फिर्ता लिए पनि रूख चिह्नमा करीब सात हजार मत परेको थियो।
चुनावी प्रचारमा माओवादी उम्मेदवार रेणु दाहाल।
मेयर पदको उम्मेदवारी कांग्रेसले पाउनुपर्ने माग कार्यकर्ताले गरे पनि यस पटक जस्तै उपमेयरको उम्मेदवारीमा चित्त बुझाउन कांग्रेसी कार्यकर्ता बाध्य भएका थिए। त्यस चुनावदेखिको पार्टीको निर्णयप्रतिको विरोधाभास र किचलो अहिले पनि उस्तै छ। कांग्रेसका कार्यकर्ता कति रुष्ट छन् भन्ने कुरा उम्मेदवार टुङ्गो लगाउने वेलादेखि नै यहाँ भइरहेका घटनाक्रमलाई हेर्न सकिन्छ। चुनावका लागि गठबन्धनको चर्चा चलेदेखि नै चितवनका जिल्ला स्तरीय र केन्द्रीय नेताहरूले पार्टीका सभापतिलाई नै भेटेर कांग्रेसको पकड रहेको भरतपुरमा कांग्रेसकै मेयर उम्मेदवार हुनुपर्ने माग राख्दै आएका थिए।
गठबन्धन गर्ने र मेयरको उम्मेदवार माओवादीलाई दिने निर्णय भएपछि पनि भरतपुरका २९ वटै वडाका वडा सभापतिले संयुक्त रूपमा राजीनामा दिएर कांग्रेसबाटै मेयरको उम्मेदवार हुनुपर्ने माग राखेका थिए। पार्टीको उम्मेदवारले मेयर पद नपाउँदाको परिणाम हो- कांग्रेस नेता एवं वरिष्ठ अधिवक्ता पौडेलको उम्मेदवारी।
कार्यकर्ताको भावनाको प्रतिनिधित्व गर्दै जगन्नाथ
गठबन्धन गरेर मेयर माओवादीलाई दिंदा आम सदस्यमा निराशा पैदा गरेको र कार्यकर्ता क्रुद्ध रहेको अधिवक्ता उद्धव लोहनी बताउँछन्। कांग्रेसको विधान र पार्टी सदस्यले रूख चिह्नलाई मात्र चिन्ने र कांग्रेसको राजनीतिक नेतृत्व गलत ट्र्याकमा गएको बताउँदै उनी भन्छन्, “विधानको पालना सभापति र केन्द्रीय समितिबाटै भएको छैन।”
कांग्रेसको विधानमा राजनीतिक दलहरूबीचको गठबन्धनको परिकल्पना नगरिएको उनी बताउँछन्। भिन्न राजनीतिक दर्शन बोकेका दलबीच हुने गठबन्धन अप्राकृतिक भएको उनको बुझाइ छ। पार्टीको सिद्धान्त, मर्यादा, शालीनता र परम्परालाई नधानीकन गठबन्धन गरिनु वैधानिक र वैचारिक रूपमा विचलन भएको तर्क छ।
चुनावी प्रचारमा स्वतन्त्र उम्मेदवार जगन्नाथ पौडेल।
“चितवनको कांग्रेसभित्रको विचलनमा कार्यकर्ताको भावनालाई प्रतिनिधित्व गरेर वरिष्ठ अधिवक्ता जगन्नाथ पौडेलको उम्मेदवारी दर्ता भएको हो,” लोहनी भन्छन्, “रूख चिह्नको विरुद्धमा उम्मेदवारी दिएको होइन। त्यसैले यो उम्मेदवारी न बागी हो न विद्रोही हो।”
अधिकांश कांग्रेसी कार्यकर्ता उम्मेदवार पौडेलले पाएको भुइँकटहर चिह्नको प्रचारप्रसारमा रहेको उनले बताए। “आफ्नो बलियो घर हुँदाहुँदै पार्टीले पाली बारेर अर्काको घरमा बस्ने निर्णय गरेको छ,” लोहनीले भने, “पार्टीको अस्तित्व रक्षाका लागि र नेतृत्वलाई चुनौती दिन कांग्रेस कार्यकर्ताले भुइँकटहरमा मतदान गर्नेछन्, सञ्चारको यो युगमा ठूलो मान्छे नभई असल मान्छेलाई मतदान गर्ने भएकाले उहाँको जित सुनिश्चित छ।”
-1732353496.jpg)
