जग्गा अभावमा गुमेको हकी मैदान
आसन्न १३औं सागका लागि बाह्य सहयोगमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको हकी मैदान बनाइदिने प्रस्ताव आए पनि उपयुक्त ठाउँमा जग्गा नभेटिंदा योजना अवरुद्ध हुन पुग्यो।
पोखरा रंगशाला । तस्वीरः काठमाडौं हकी क्लब
आउँदो १५–२४ मंसीरमा नेपालमा आयोजना हुने १३औं दक्षिण एशियाली खेलकुद प्रतियोगिता (साग) को अन्तिम तयारी यतिबेला रफ्तारमा भइरहेको छ । थुप्रै देशको चाहना हुँदाहुँदै यस संस्करणको सागबाट हकी खेल हटाइयो । कारण, रबरबाट बन्ने कृत्रिम घाँसे मैदान अर्थात् टर्फ नेपालमा थिएन ।
भारतसँगै पाकिस्तान र बाङ्लादेश साग खेलको सूचीमा हकी खोजिरहेका थिए । भारतीय ओलम्पिक कमिटीका अध्यक्ष नरन्दिर ध्रुव बत्रा अन्तर्राष्ट्रिय हकी महासंघको समेत अध्यक्ष भएकोले उनी सागमा हकी खेलको निरन्तरता टुटाउन चाहँदैनथे ।
त्यसका लागि बत्राले सागअघि नै नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको मैदान बनाउन सघाउने वाचा नेपाल हकी संघसँग गरेका थिए । संघले जग्गा उपलब्ध गराउने र त्यसमा महासंघले टर्फ ओछ्याइदिने सहमति भएको थियो । टर्फ पिच ओछ्याउन कम्तीमा रु.५ करोड लाग्छ ।
जग्गा खोजीमा जुटेको संघले सरकारसँग सहयोग माग्यो । सागको आयोजना स्थल काठमाडौं र पोखरा वरपर जग्गा भए सहज हुने सोच सहित संघका पदाधिकारीहरू केन्द्रित भए । तर संघले ती स्थानमा नभई धरान नगरपालिकाबाट जग्गा पाउने आश्वासन पायो ।
सोचेको ठाउँमा जग्गा नपाएपछि मैदान बनाउने प्रक्रिया रोकिएको हकीका पूर्व प्रमुख प्रशिक्षक बाबुराम नेपाल बताउँछन् । “विदेशी र स्वदेशी पदाधिकारीहरूको चाहना काठमाडौं र पोखरा भएकाले थप प्रक्रिया अगाडि बढेन”, उनी भन्छन् ।
मैदान नभएरै सागमा हकी नराखिंदा अन्य देशसामु नेपाली हकीको छवि खस्किएको खेलाडीहरू बताउँछन् । तीन वर्षअघि भारतमा भएको सागको १२औं संस्करण खेलेकी महिला हकी टोलीकी उपकप्तान विमला भट्ट हकी खेलाडीहरूले सागमा खेल्न नपाउने अवस्था आउनु लज्जास्पद भएको टिप्पणी गर्छिन् ।
पदाधिकारीहरूले काठमाडौं र पोखरा वरपर रङ्गशाला निर्माण गर्न खोज्नुको कारण साग आयोजना स्थल भएकाले मात्र थिएन, भविष्यमा पनि त्यसको सदुपयोग होस् भन्ने चाहना थियो । प्रशिक्षक नेपाल भन्छन्, “पर्याप्त पर्यटकीय पूर्वाधार भएका काठमाडौं वा पोखरामा रङ्गशाला बन्न सके भविष्यमा हामीले भारत र पाकिस्तानको खेल ‘न्युट्रल भेन्यु’ को रुपमा खेलाउन सक्दथ्यौं । त्यसमा भारतीय र पाकिस्तानी दर्शक आउँदा हुने आम्दानीबाट संघ सशक्त रूपमा अगाडि बढ्न सक्थ्यो ।”
दुःखी खेलाडी र पदाधिकारी
थाइल्याण्डमा हालै सम्पन्न एशियन इन्डोर हकी प्रतियोगितामा भाग लिन जानुअघि त्रिपुरेश्वरको कभर्ड हलमा भएको छनोट खेल । तस्वीरः निरञ्जन राजवंशी
आफ्नै देशमा हुने दक्षिण एशियाली प्रतियोगितामै हकी हटाइँदा खेलाडीहरू दुःखी छन् । थाइल्याण्डमा भर्खरै सम्पन्न इन्डोर हकी प्रतियोगिता खेलेर फर्केकी राष्ट्रिय टोलीकी कप्तान कुश्मा रानामगर विदेशमा हुने सागमा खेल्न पाइए पनि आफ्नै देशमा हुने प्रतियोगितामा खेल्न नपाउनु विडम्बना भएको बताउँछिन् । दुःख यस कारण पनि कि साग हकीमा नेपाली महिला टोली रजत पदकको दाबेदारमा पर्छ ।
“पुरुष टोलीमा हामी भारत र पाकिस्तानसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने हैसियतमा छैनौं । तर म दाबीका साथ भन्न सक्छु, महिला टोलीले सागमा रजत पदक जित्न सक्छ”, पूर्व मुख्य प्रशिक्षक नेपाल भन्छन् ।
मैदान नभएरै सागमा हकी नराखिंदा अन्य देशसामु नेपाली हकीको छवि खस्किएको खेलाडीहरू बताउँछन् । तीन वर्षअघि भारतमा भएको सागको १२औं संस्करण खेलेकी महिला हकी टोलीकी उपकप्तान विमला भट्ट हकी खेलाडीहरूले सागमा खेल्न नपाउने अवस्था आउनु लज्जास्पद भएको टिप्पणी गर्छिन् ।
हकीका पदाधिकारीहरू पनि उत्तिकै पीडामा छन् । तर उनीहरूले हकी मैदान बनाउने योजना र सोच भने त्यागेका छैनन् । नेपाल हकी संघका महासचिव सुनिलबहादुर प्रधान यस पटक साग खेलाउन आफूहरू चुके पनि मैदान बनाउने अभियान भने नतुहिएको बताउँछन् ।
२०११ सालमा गठन भएको हकी संघ नेपाली खेलकुदको जेठो संघहरूमध्ये पर्छ । टर्फ पिच नबने पनि ६ दशकको इतिहासमा हकीको पुरुषतर्फ १६औं राष्ट्रिय प्रतियोगिता सम्पन्न भइसकेका छन् । यस्तै, महिलाहरूको तेस्रो राष्ट्रिय संस्करण गत वैशाखमा नेपालगञ्जमा आयोजित आठौं बृहत् राष्ट्रिय खेलकुदमा भएको थियो । हकीको टर्फ नहुँदा सबै खेलहरू घाँसे मैदानमै हुँदै आएका छन् ।
केही दर्शक समेत अट्ने गरी हकी रङ्गशाला बनाउन कम्तीमा २६ रोपनी जग्गा आवश्यक पर्छ । अन्तर्राष्ट्रिय मैदान बनाउन आधिकारिक पहल थालिसकिएको संघका महासचिव प्रधान बताउँछन् ।
यसका लागि संघले उपाध्यक्ष मनीष झाको संयोजकत्वमा जग्गा खोज्ने अभियान जारी राखेको छ । उपाध्यक्ष झा अब बल्ल जग्गा प्राप्तिको नजिक पुगेको बताउँछन् । “काठमाडौंको बूढानीलकण्ठमा जग्गा पाइएको छ”, उनी भन्छन् । तर प्रक्रिया बाँकी नै छ ।
संघका अनुसार, रङ्गशाला निर्माणको अन्य पहल समेत अगाडि बढाइएको छ । भर्खरै संघका अध्यक्ष उमेशलाल श्रेष्ठ र वरिष्ठ उपाध्यक्ष अनिल शर्माले अन्तर्राष्ट्रिय हकी महासंघका अध्यक्ष बत्रालाई भारतमा भेटेका थिए ।
वरिष्ठ उपाध्यक्ष शर्माका अनुसार नेपालको परराष्ट्र र खेलकुद मन्त्रालय मार्फत भारतीय दूतावासमा पहल गरे भारत सरकारले अन्य देशमा झैं नेपालमा पनि टर्फ पिच बनाइदिन सक्छ ।
टर्फ मैदान बनाउन सके नेपाली हकीको मुहार फेर्न सकिने वि श्वासमा हकी पदाधिकारीहरू देखिन्छन् ।
-1732353496.jpg)
-1732261651.jpg)
