कालसँग कुस्ती : समयसँगै संघर्षको चित्रण
एक बहादुर सिपाहीको जीवनमा आधारित ‘कालसँग कुस्ती’ ले जीवनका हरेक मोडमा गाह्रोसाह्रोसँग जुध्न प्रेरणा प्रदान गर्छ।
लाहुरे सपना। ब्रिटिश सेनाको भर्ती। तीन दशकको सैनिक जीवन। इन्डोनेशिया-मलेशियाका जंगल क्षेत्रको भिडन्त। अमेरिकी सैनिकी प्रशिक्षण। समाजसेवा। अनि जीवनको उत्तरार्धमा क्यान्सरसँगको संघर्ष।
क्याप्टेन आशबहादुर गुरुङको यही जीवनयात्रालाई लेखक चुन गुरुङले पुस्तकको रूप दिएका छन्, कालसँग कुस्ती। पुस्तकमा क्याप्टेन गुरुङको जीवन वृत्तान्तसँगै गुरुङ समुदाय, लाहुरे संस्कृति, गोर्खा सैनिकले भोग्ने विभेद र नेपाली समाजको चित्रण पनि छ। कालसँग कुस्ती नेपाली साहित्यको महत्त्वपूर्ण र ऐतिहासिक काव्य बनेको छ। पुस्तकमा समयसँगको संघर्षको चित्रण छ, जहाँ मनुष्यका जीवनका चाप र चुनौतीलाई फरक दृष्टिकोणबाट प्रस्तुत गरिएको छ।
यसलाई समयको निरन्तरता र मानव जीवनका अंशहरूको दृष्टिकोणबाट पनि समीक्षा गर्न सकिन्छ। काललाई एक शक्तिशाली र अविचलित तत्त्वका रूपमा चित्रित गरिएको छ, जससँग मनुष्य लगातार संघर्षशील यात्रामा निरन्तर हुन्छ। समयको प्रवाह अनिवार्य र अपरिवर्तनीय छ भन्ने विचारले व्यक्तिहरूको मनमा अनिश्चितता र डर उत्पन्न गराउँछ। यसलाई पुस्तकमा पनि अनुभूत गर्न सकिन्छ।
पुस्तकमा समयसँग विजय हासिल गर्ने तरीका र यसको प्रभावलाई बुझ्न लागि मानवीय संघर्षको चित्रण पाइन्छ। समयसँगको यो कुस्ती भन्नाले जीवनका उतारचढाव र चुनौतीसँग जुझ्दै अघि बढ्ने आवश्यकता र साहसलाई संकेत गर्छ।
यससँगै पुस्तकमा क्याप्टेन आशबहादुर गुरुङले जीवन संघर्षका विभिन्न कालखण्डमा आफ्नो समुदायका लागि गरेका योगदान पनि समेटिएका छन्। त्यस्तै, क्याप्टेन गुरुङको क्यान्सरसँगको लडाइँको अनुभव र अनुभूतिलाई पनि सजीव ढंगले चित्रण गरिएको छ। ८० वर्षको उमेरमा पनि हतोत्साहित नभई सकारात्मक रूपमा आयुर्वेदिक पद्धतिबाट क्यान्सर जितेका गुरुङका अनुभव पठनीय छन्।
उनको लाहुरे यात्रा पनि रोचक छ। ६ नोभेम्बर १९५८ को कुरा हो। गोर्खा भर्तीका लागि पक्लेहवा पुगेका गुरुङको त्यो अनुभव पनि पुस्तकमा समेटिएको छ। उनले त्यो दिनलाई विशेष भनेका छन्।
स्याङ्जाको खेबाङमा जन्मेका गुरुङले बेलायती सेनामा २८ वर्ष बिताए। त्यो क्रममा इन्डोनेशियाको लडाइँमा सहभागी भए। सैन्य सेवाका क्रममा सिंगापुर र हङकङमा खटिए। प्रशिक्षणका लागि अमेरिका पुगे। बेलायत त उनको मन-मस्तिष्कमै छ।
तथापि नेपाललाई बिर्सिन सकेनन्। नेपालीप्रति अपमानजनक अभिव्यक्ति दिने आफ्नै कमान्डरलाई कुट्न पुगे। अन्य गोर्खा सैनिकले कमान्डर टम एडवार्डको ज्यान जोगाएको प्रसंग पनि रोचक छ।
गोर्खा सैनिकबाट अवकाशपश्चात् सात वर्ष ब्रुनाईका सुल्तानको सेवामा खटिए। त्यसपछि भने आफ्नै समाजमा फर्किए। सामाजिक दायित्व निभाउने क्रममा उनी विभिन्न सामाजिक संघसंस्थामा जोडिन्छन्। २०४६ सालमा प्रजातन्त्र पुनःस्थापनापछि तमू बौद्ध सेवा समिति लगायत संस्था खडा गर्छन्। तिनै संस्था मार्फत समाजसेवामा तल्लीन हुन्छन्। उनको यो पाटो पनि पुस्तकमा पढ्न सकिन्छ।
यसरी समग्रमा कालसँग कुस्ती मानिसको जीवनका महत्त्वपूर्ण प्रश्नलाई उठाउँदै समयको शक्तिलाई बुझ्न र त्यससँग जुध्न मानसिक बल र हिम्मत दिने पुस्तक बनेको छ। तथापि पुस्तकका ससाना कमीकमजोरी दाँतमा ढुंगा लागे जस्तै बन्न पुगेका छन्। कतिपय ठाउँमा शब्द चयन र नमिलेका वाक्यले बिझाउँछन्। भाषा सम्पादनमा ध्यान नदिएको जस्तो देखिन्छ।
यति हुँदाहुँदै पनि कालसँग कुस्ती पढ्नै पर्ने पुस्तक बनेको छ। एक बहादुर सिपाहीको जीवनमा आधारित पुस्तकले हरेक मानिसलाई जीवनका अनेक संघर्षमा जुध्न प्रेरणा प्रदान गर्छ।
-(1)-1743769247.jpg)
