‘काठमाडौंको भू–सतह प्रति वर्ष १६ सेन्टिमिटरसम्म धसिंदैछ’
_1_1.jpg)
काठमाडौं उपत्यकाको भू–सतहबारे सन् २०१४ देखि थालिएको अध्ययनमा संलग्न भूगर्भविद् एवं त्रि–चन्द्र क्याम्पस भूगर्भ विभागका प्रमुख, डा. अनन्त गजुरेल भन्छन्, “काठमाडौंको जमीन धसिने क्रम रोक्न पानीको रिचार्ज बढाउनुपर्छ।”
_1.jpg?1565065147679)
काठमाडौं उपत्यकाको भू–सतह सम्बन्धी अध्ययनबाट के निष्कर्ष पाउनुभयो ? काठमाडौंको भू–सतह विस्तारै धसिंदै गएको छ ।
हामीले उपत्यकाका विभिन्न ठाउँमा गरेको अध्ययनबाट यहाँको भू–सतह प्रतिवर्ष ३ देखि १६ सेन्टिमिटरसम्म धसिंदै गएको देखियो । जमीन धसिने दर ठाउँ अनुसार फरक–फरक छ ।
जस्तो कि, छाउनीमा प्रति वर्ष १३ सेन्टिमिटर र लाजिम्पाटमा १६ सेन्टिमिटर धसिएको देखियो ।
भू–सतह धसिंदै जाँदा के असर पर्छ ?
यो क्रमले जमीनको सतहमुनि पानी जम्मा गर्ने बलौटे पत्रको क्षमता ह्रास हुँदै जान्छ र जमीनमा धाँजा पर्न सक्छन् ।
फलस्वरूप घरहरू चर्किने, कोल्टिने जस्ता समस्या देखिन सक्छन् । लामो क्षेत्रमा धसिएकाले यसको असर अहिले सतहमा नदेखिएको हो ।
यो अध्ययन कति समय लगाएर गर्नुभयो ?
हामीले सन् २०१४ बाट अध्ययन शुरु गरेका हौं । जमीन उठेको, धसिएको, दायाँ–बायाँ सरेको बारेमा जीपीएस (ग्लोबल पोजिसनिङ सिस्टम) प्रविधि मार्फत अध्ययन गरेका थियौं । यो अध्ययन त्रि–चन्द्र क्याम्पसको भूगर्भ विभाग, नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट) र अमेरिकाको यूनाम्को नामक संस्थाले संयुक्त रूपमा गरेका हुन् ।
जमीन धसिनुका कारण के हुन सक्छन् ?
कारण यही नै हो भनेर ठोकुवा गर्न कठिन छ । पृथ्वीको हलचलका कारणबाट सतह धसिएको देखिएन । जमीन मुनिको पानी धेरै निकालिनु एउटा कारण हुनसक्छ ।
धसिने क्रम रोक्ने उपाय छ कि ?
काठमाडौं उपत्यकामा जमीन मुनिको पानीको अनुगमन गर्न जरुरी छ । पानी रिचार्ज हुने ठाउँहरू पर्याप्त बढाउनुपर्छ ।
-1732261651.jpg)
-1732259528.jpg)
