क्यान्सरपीडित बालबालिकाको कहाली
उचित परामर्श नपाउँदा तनाव झेल्न नसकेर कतिपय अभिभावकले निको हुने क्यान्सरपीडित बालबच्चालाई समेत अस्पतालबाट निकालेर घर लैजाँदा रहेछन्।
चरम गरीबीका कारण छोराको क्यान्सर रोग उपचार गराउन नसकेका रुकुमका यरी परिवार । तस्वीरः प्रवीर ददेल
स्मृति पोखरेल
बालबालिकालाई पनि क्यान्सर लाग्छ होला ? गत वर्ष कामको सिलसिलामा काभ्रे पुगेका बेला आँखाको क्यान्सर भएका एक बालक भेट्नु भन्दा पहिले मलाई यसबारे थाहै थिएन ।
ती बालकसँगको भेट मेरानिम्ति अलि अपत्यारिलो नै थियो । उनी पढ्ने विद्यालयका प्रधानाध्यापकसँग कुरा गर्दा थाहा भो– आमाबुबाले उनको उपचारका लागि सहयोग खोजिरहेका रहेछन् । त्यसबेला त्यत्तिकै भो । काम सकेर म काठमाडौं फर्कें ।
तर, पहिलो पटक क्यान्सरपीडित बालबालिकासँग साक्षात्कार भएकाले होला, मेरो मन काभ्रेतिरै दौडिरह्यो । कान्ति बाल अस्पतालमा उनको उपचार भइरहेको थाहा पाएपछि केही रकम जोरजाम गरेर उनका आमाबुबालाई भेट्न अस्पताल गएँ । अस्पतालको अन्कोलोजी वार्डमा उनी मात्र थिएनन् । छेउकै बेडमा मिर्गौलाको क्यान्सर भएका नुवाकोटका अर्का बालकलाई देखें । अरू धेरै बालबालिकाको पनि कपाल थिएन ।
अर्थात्, बालबालिकामा क्यान्सर सामान्य बनिसकेको रहेछ भन्ने मैले त्यही दिन थाहा पाएँ । कान्तिमा प्रायः विकट गाउँबाट क्यान्सरपीडित छोराछोरीको उपचार गर्न आएका अभिभावक हुँदारहेछन्, जसलाई यो रोगको कसरी उपचार हुन्छ भन्ने समेत थाहा हुँदैन । कतिपय बालबालिकाले त क्यान्सर लागेपछि अस्पतालसम्म नपुगेरै ज्यान गुमाउँदा रहेछन् ।
क्यान्सरपीडित एक–दुई जना बालबालिकालाई सहयोग गरेपछि धेरै ठाउँबाट सहयोगको आग्रह गरेर फोन आउन थाले । साथीहरूलाई सहयोगको अपील गरेर पनि मैले केही बालबालिकाका लागि सहयोग रकम जुटाएँ ।
यो एक वर्षको बीचमा त्यसरी सहयोग गरिएका बालबालिका ३८ जना पुगेछन् । हामीले सहयोग गरेका ७–८ जना क्यान्सरपीडित बालबालिकाको रोग निको पनि भयो । दुःखको कुरा, चार जनाको भने उपचार गर्दागर्दै ज्यान गयो ।
क्यान्सरपीडित धेरै बालबालिका गरीब परिवारका छन् । ज्यालामजदूरी र सामान्य खेतीपातीबाट गुजारा गरिरहेका, गरीबीको कहर भोगिरहेका यस्ता अभिभावक क्यान्सरको उपचार गर्नुपर्दा निकै तनावमा हुन्छन् । किनभने क्यान्सरको उपचार निकै महँगो छ ।
यो एक वर्षको बीचमा त्यसरी सहयोग गरिएका बालबालिका ३८ जना पुगेछन्। हामीले सहयोग गरेका ७–८ जना क्यान्सरपीडित बालबालिकाको रोग निको पनि भयो । दुःखको कुरा, चार जनाको भने उपचार गर्दागर्दै ज्यान गयो ।
त्यसमाथि अस्पतालका फार्मेसीमा अत्यावश्यक महँगा औषधि नपाइने हुँदा यो रोगको उपचारका लागि सरकारले दिने रु.१ लाख अनुदान उपयोगविहीन जस्तै छ । अस्पतालमा क्यान्सर जाँच्ने र उपचार गर्ने अत्यावश्यक उपकरण समेत छैनन् ।
धेरैजसो अभिभावक ऋण खोजेरै बालबच्चाको उपचार गर्न आउँदा रहेछन् । क्यान्सरपीडित बालबच्चाको हेरचाहमै समय जाने हुँदा उनीहरूले काम गरेर खर्च जुटाउन समेत पाउँदैनन् ।
क्यान्सर यस्तो रोग हो, जुन उपचारपछि निको हुने/नहुने टुंगो हुँदैन । ऋण खोजेर बालबच्चाको उपचार जोहो गर्ने अभिभावकमा सबभन्दा बढी यही तनाव हुन्छ । क्यान्सरको उपचार लामो समयसम्म चल्ने हुँदा प्रायः अभिभावक अस्पताल छेउछाउमै डेरा लिएर बस्दा रहेछन् । यसले उनीहरूमाथि थप आर्थिक दबाब थोपरेको छ ।
क्यान्सरको उपचार गराइरहेका बिरामीलाई चाहिएको मुख्य कुरा आर्थिक सहयोग नै हो । खर्च अभावले उपचार गर्न नसकेका यस्ता बालबच्चाका लागि एक वर्षमा रु.२२ लाख जुटाएर उपचारमा सहयोग गर्न पाउँदा मलाई केही सन्तोष मिलेको छ ।
मेरो नमीठो अनुभव के रह्यो भने दूरदराजका गाउँबाट क्यान्सरपीडित बालबच्चाको उपचार गर्न आउने अभिभावकले कान्ति बाल अस्पतालमा राम्रो परामर्श सेवा नै पाउँदा रहेनछन् । रोगको उपचार र बिरामीको हेरचाहबारे अभिभावकलाई थाहै हुन्नरहेछ । उनीहरूलाई बुझाइदिने पनि कोही नहुँदोरहेछ ।
हामीले केहीलाई बाहिरका डाक्टर मार्फत परामर्श पनि दियौं, तर सबैलाई त्यसो गर्न सम्भव हुँदो रहेनछ । राम्रो परामर्श नपाउँदा तनाव झेल्न नसकेर कतिपय अभिभावकले निको हुने बालबच्चालाई समेत फर्काएर घर लैजाँदा रहेछन् । बालबालिकालाई हुने अधिकांश क्यान्सर रोग समयमै उपचार भएमा निको हुन्छन् भनेर अभिभावकलाई बुझउन गाउँगाउँमा यसबारे जानकारी दिन आवश्यक छ ।
कान्ति बाल अस्पतालको अन्कोलोजी वार्ड निकै अव्यवस्थित र सामान्य उपकरणबाट समेत वञ्चित देखेपछि हामीले त्यसका लागि समेत सहयोग जुटाउने पहल शुरू गरेका छौं । निःस्वार्थ गरिने सहयोग भएकाले इच्छुक जोकोही व्यक्ति यसमा जोडिन सक्नुहुन्छ । बालापनमै क्यान्सरसँग जुधिरहेका अबोध बालबालिकाको ज्यान बचाउने हाम्रो प्रयास हो ।
- पोखरेल रातो बंगला फाउण्डेशनकी कार्यक्रम अधिकृत हुन् ।
पढनुहोस्– बालबालिकामा क्यान्सरको भयावह
