लोकसेवा परीक्षा अन्याेलमा, तयारी गरिरहेका युवालाई उमेर हदबन्दीको चिन्ता
कोरोनाभाइरस महामारीका कारण निजामती सेवामा पदपूर्तिका लागि दरखास्त आह्वान अनिश्चित हुँदा लोकसेवा आयोगले लिने परीक्षाको अन्तिम पटक तयारी गरिरहेका युवालाई उमेर हदबन्दी लाग्ने चिन्ता बढेको छ।
मन्त्रिपरिषद्को १४ वैशाखको बैठकले अर्काे निर्णय नभएसम्मका लागि सबै भर्ना प्रक्रिया रोक्ने निर्णय गर्यो। लोकसेवा आयोगले पनि आफ्ना सबै नियमित परीक्षाहरू स्थगित गर्यो। जसले गर्दा निजामती, सेना, प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी, राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग र संस्थानहरुको रिक्त दरबन्दी पूर्ति रोकियो।
आयोगले कोरोना कहरकै बीच ३१ असारमा आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को परीक्षाका लागि वार्षिक कार्यतालिका सार्वजनिक गर्याे । जसमा मंसीरदेखि नयाँ दरखास्त आह्वान अनुसार परीक्षा गर्ने उल्लेख छ। स्थगित परीक्षा गर्ने अर्को तालिका भने प्रकाशन गरेको छैन। तर, कोरोनाभाइरस संक्रमण बढ्दै गएका कारण नयाँ परीक्षाका लागि दरखास्त आह्वान हुने सम्भावना न्यून छ।
लोकसेवाले लिने विभिन्न पदको परीक्षामा हजारौँ युवा सहभागी हुन्छन्। सबै पदका लागि उमेर हदबन्दीको नियम लागू हुन्छ। दरखास्त आह्वान ढिला हुँदा उमेर हदबन्दीकै कारण कतिपय युवा आइन्दा लोकसेवाको परीक्षा दिन अयोग्य हुनेछन्।
निजामती सेवातर्फ पुरुषको हकमा ३५ र महिलाको हकमा ४० वर्ष उमेर हदबन्दी छ। लोकसेवाको कार्यतालिका अनुसार मंसीरमा हुने परीक्षाका लागि दरखास्त आह्वान नै हुनसकेको छैन।
अधिकृत पदको लागि तयारी गरिरहेका झापाका किशोरचन्द्र रेग्मी अहिले अन्याेलमा छन्। वैदेशिक रोजगारीमा लामो समय रहेका रेग्मी गएको वर्ष नेपाल आएर अधिकृतका लागि तयारी गरिरहेका थिए।
“खै सरकारी जागिर खान जुरेको रहेनछ होला। अन्तिम पटकमा नाम निकाल्छु भन्ने आत्मविश्वासका साथ पढिरहेको थिएँ। कोरोनाले परीक्षा नै अनिश्चित भयो।”
उनको यो वर्ष अन्तिम अवसर हो। उनी भन्छन् “पहिला वास्ता गरिएन। विदेश गइयो। अहिले सरकारी जागीरे हुनुको महत्व बुझ्दैछु। अन्तिम समयमा नाम निकालेर छोड्छु भनेर तयारी गरिरहेको थिएँ। परीक्षा नै नहुने भएपछि सपना पूरा होला जस्तो छैन।”
दोलखाका विज्ञान पाण्डे पनि अन्तिम अवसरमा अधिकृत हुने लक्ष्य लिएर पढिरहेका थिए। उनले गत वर्ष पनि परीक्षा दिएका थिए। सफल हुन सकेनन्। यो वर्ष भने जसरी पनि पास गर्ने लक्ष्यका साथ पढिरहेका उनलाई अहिलेको अवस्थाले निराश बनाएको छ। उनी भन्छन् “खै सरकारी जागिर खान जुरेको रहेनछ होला। अन्तिम पटकमा नाम निकाल्छु भन्ने आत्मविश्वासका साथ पढिरहेको थिएँ। कोरोनाले परीक्षा नै अनिश्चित भयो।”
लोकसेवा आयोगकी प्रवक्ता गीताकुमारी हुमागाईं स्थगित भएका परीक्षा बाहेकका पदमा परीक्षा प्रक्रिया थाल्ने योजना भइरहँदा संक्रमण बढ्न थालेपछि अन्याेल भएको बताउँछिन्। दरखास्त लिइसकेका विज्ञापनमा अवस्था सामान्य भएपछि परीक्षा सञ्चालन हुने उनले बताइन्।
उनी भन्छिन्, “अवस्था झन् जटिल बन्दै गएको छ। नयाँ दरखास्त आह्वानबारे निर्णय भएको छैन। केही भन्न सकिने अवस्था पनि छैन।” निजामतीतर्फ शाखा अधिकृत, नायब सुब्बा र न्यायतर्फको शाखा अधिकृतको दोस्रो चरणका परीक्षा हुनसकेको छैन।
दरखास्त आह्वान भएर फारम बुझाएका युवाले भने अब हुने परीक्षा दिन पाउने छन्। तर, लामो समयसम्म परीक्षा अनिश्चित हुँदा मनोवैज्ञानिक रुपमा असर परेको खोटाइ घर भइ काठमाडौँमा प्रहरी सहायक निरीक्षक (असई) को परीक्षा तयारी गरिरहेका गणेश श्रेष्ठ (२४) बताउँछन्।
दुई वर्षदेखि होस्टलमा बसेर असई तयारी गरिरहेका उनको यो अन्तिम मौका हो। असईका लागि उमेर हदबन्दी २४ वर्ष तोकिएको छ। त्यसैले उनी आफ्नो मिहिनेत खेर जाने चिन्तामा छन्।
श्रेष्ठ भन्छन्, “फाराम भरिसकेपछि महामारी फैलियो। परीक्षा नै अनिश्चित भएपछि रहरको जागिर खान नपाउने र दुई वर्षको मिहेनत खेर जाने हो कि भन्ने तनाव छ।” असईको ५८४ वटा पदपूर्तिका लागि लोकसेवाले दरखास्त आह्वान गरेको थियो। परीक्षा दिन पाउने भनिए पनि कहिले हुने भन्ने अन्याेलले आत्मविश्वास घटेको उनी बताउँछन्।
काठमाडौँका उद्धव जोशी (२५) पनि प्रहरी निरीक्षक (इन्स्पेक्टर) परीक्षाको तयारीमा थिए। लोकसेवाले १५० पदपूर्तिका लागि दरखास्त दिन आह्वान गरेको थियो। २५ वर्षे उमरको हदबन्दी भएको उक्त पदका लागि उनको यो अन्तिम अवसर हो।
तर, परीक्षाको मिति नै तय नहुँदा जोशी पनि अन्याेलमा छन्। उनी भन्छन् “यो पटक जसरी पनि इन्स्पेक्टर हुने सपना थियो। कोरोनाले डामाडोल बनाउला जस्तो छ।”
“यो वर्ष दरखास्त आह्वानका लागि ढिला हुँदा उमेर पार गर्नै लाग्नुभएका सयौं व्यक्ति मारमा पर्नुहुन्छ। तर, हामीसँग उपाय पनि छैन।”
वातावरण सामान्य बनेपछि लोकसेवाले परीक्षा दिन पाउने जनाए पनि लामो समय अनिश्चित हुँदा पढ्ने जोश हराएको उनी बताउँछन्। “पहिले पढ्नको लागि जुन जोश, जाँगर थियो, त्यो अब छैन। कहिले सामान्य अवस्था आउने भन्ने पनि टुङ्गो छैन। म त दिक्क लागेर पढ्न छोडेको छु।”
जोशी विद्यार्थी राजनीतिमा समेत सकृय छन्। तर, भविष्यमा के गर्ने भन्ने सोच्न सकेका छैनन्। उनी भन्छन् “इन्स्पेक्टर हुन नपाए के गर्ने भन्ने सोच्न सकेको छैन। सायद व्यापार, व्यवसाय गर्दै राजनीति गर्छु होला।”
लोकसेवा आयोगकी प्रवक्ता हुमागाईं पनि परीक्षा हुने/नहुने अन्याेल हुँदा तयारी गरिरहेका युवा समस्यामा पर्ने बताउँछिन्। उनी भन्छिन् “यो वर्ष दरखास्त आह्वानका लागि ढिला हुँदा उमेर पार गर्नै लाग्नुभएका सयौं व्यक्ति मारमा पर्नुहुन्छ। तर, हामीसँग उपाय पनि छैन।”
-1732353496.jpg)
