HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
हिमाल सप्ताहान्त
कप्तानकाे कथा
कप्तानकाे कथा
गोपाल दाहाल
टीम नेपालकी कप्तान अञ्जिला तुम्बापो सुब्बाको बायोपिक ‘अञ्जिला’ उनको मात्र नभई आमाको पनि संघर्षको कथा हो।
‘याक्थुङ साप्मुन्धुम : लिम्बू र लिम्बुवान इतिहास’को रचनागर्भ
‘याक्थुङ साप्मुन्धुम : लिम्बू र लिम्बुवान इतिहास’को रचनागर्भ
यो अभिलेखले तत्कालीन नेपाल, लिम्बू जाति, लिम्बुवान र पल्लो किरातका खम्बू राई, याक्खा, लोहोरुङ, याम्फू तथा क्षेत्री–बाहुन र दलित शिल्पी समेतको इतिहासलाई बुझ्न सघाउनेछ।
‘हिउँको गीतमा जादुयी यथार्थवादको झिल्को छ’
‘हिउँको गीतमा जादुयी यथार्थवादको झिल्को छ’
‘म आफूभन्दा सम्पन्न मान्छेसँग दाँज्दिनँ। मभन्दा दुःख पाएका, कम अवसर भएका व्यक्तिलाई हेर्छु। कति खुशी देखिन्छन्! उनीहरूबाट प्रभावित हुन्छु।’
डोल्पाको एक फन्को
डोल्पाको एक फन्को प्राकृतिक, धार्मिक र सांस्कृतिक सम्पदाले भरिपूर्ण क्षेत्र भए पनि सरकार र सरोकारवालाको ध्यान नपुग्दा डोल्पालीले दुःख खेपिरहेका छन्।
दुःखको जञ्जालबाट निस्किन खोज्दा यौनकर्ममा
दुःखको जञ्जालबाट निस्किन खोज्दा यौनकर्ममा घरेलु हिंसा, आर्थिक अभावबाट निस्किन खोज्दा यौनकर्ममा लाग्न पुगेका यौनकर्मी महिला थप पीडा र अवहेलना सहनुपरिरहेको सुनाउँछन्।
‘चिन्ता नलिनू, सबै ठीक हुनेछ’
‘चिन्ता नलिनू, सबै ठीक हुनेछ’ कोरियाली लेखक बेक सीले आफ्नो संस्मरणात्मक कृतिमा मानसिक रोगसँगको संघर्ष बताउँदै जीवनमा खुशी हुनु या निराश हुनु स्वाभाविक यात्रा भएको बताएकी छन्।
जब लीलबहादुर क्षेत्री टुप्लुक्क आइपुगे
जब लीलबहादुर क्षेत्री टुप्लुक्क आइपुगे कहिल्यै नटुंगिने नेपाली नियति वा रहरको चित्रण ‘बसाइँ’ का सर्जक लीलबहादुर क्षेत्री एउटा सार्थक जिन्दगी बाँचेर बिदा भएका छन्।
आधुनिक समाजमा बुद्धकालीन तरंग
आधुनिक समाजमा बुद्धकालीन तरंग ‘बुद्धकालीन समाज’ पुस्तकले प्राचीन समाजमा धर्म, जातिवाद र सामाजिक संरचनामा आएको परिवर्तनको चर्चा गर्दै आधुनिक समाजमा बुद्धका उपदेशको महत्त्व र प्रभावबारे चिन्तन गर्न प्रेरित गर्छ।
मधेश बुझाउने ‘राजागंज’
मधेश बुझाउने ‘राजागंज’ सामाजिक तथा राजनीतिक विषय मिश्रित ‘क्राइम थ्रिलर’ जनराको फिल्म मार्फत मधेश बुझाउन निर्देशक र निर्माण पक्षले गरेको मिहिनेत प्रशंसनीय छ।
१३ जातका व्यक्तिले पूजा गर्ने कास्कीकोटको मन्दिर
१३ जातका व्यक्तिले पूजा गर्ने कास्कीकोटको मन्दिर शाहवंशीय राजाको उद्गम रहेको ऐतिहासिक महत्त्वको कास्कीकोट क्षेत्रले पछिल्लो समय गुप्त कालिका मन्दिरका कारण धार्मिक चिनारी फैलाइरहेको छ।
‘चिनियाँ हान जातिको जीन लिम्बू जातिसँग मिल्छ’ ‘स्वीट्जरल्यान्डमा एकअर्काको भाषा बोल्न र सिक्न खोजिन्छ। अर्काको भाषामा राम्ररी बोल्न नसके खिसिटिउरी गरिंदैन। व्याकरण हेर्न थालिंदैन। वक्ताले भन्न खोजेको कुरामा ध्यान दिइन्छ।’
बेसीको बसाइ : बाघ-भालुभन्दा मान्छेको डर
बेसीको बसाइ : बाघ-भालुभन्दा मान्छेको डर चिसो छल्न लेकबाट बेसी झरेका किसान वन्यजन्तुभन्दा पनि मान्छेबाट भेडा जोगाउन सकस भएको गुनासो गर्छन्।
एकुसे फेब्रुअरीका छालहरू
एकुसे फेब्रुअरीका छालहरू स्थानीय भाषा, संस्कृतिको व्यापक प्रयोग र अभ्यास नै सांस्कृतिक उपनिवेशवादबाट मुक्त हुने बलियो आधार हो।
‘सरकारी कामप्रति घृणा जागेपछि फोटोको पोस्टकार्ड बनाएर बेचें’ ‘फोटोग्राफीमा लाग्दा एकातिर आफैं मालिक हुने भएँ, अर्कातिर मैले जानेको कलाबाट संसारलाई आफ्नो देश चिनाउन सकिने भयो।’
पर्यटकीय शहरलाई फोहोरको पिरलो
पर्यटकीय शहरलाई फोहोरको पिरलो स्थानीय बासिन्दासँगको विवाद, दीर्घकालीन योजनाको अभाव र नयाँ ल्यान्डफिल साइटको टुंगो नहुँदा पोखरेलीले फाल्ने फोहोरले पर्यटकीय शहरलाई पिरोलिरहेको छ।
कर्मयोगी कृषिविज्ञ
कर्मयोगी कृषिविज्ञ
महेश्वर आचार्य
उमेरले नौ दशक नजीक पुग्दा पनि कृषिविज्ञ शिवबहादुर नेपाली प्रधानको सक्रियता घटेको छैन भने कर्मलाई नै साधना ठान्ने उनी पाँचौं पुस्तकको तयारीमा छन्।
‘जिब्रोको स्वादमा रमाउँदा मुटुरोगी बढिरहेका छन्’
‘जिब्रोको स्वादमा रमाउँदा मुटुरोगी बढिरहेका छन्’
‘स्वस्थ जीवनशैली के हो भनेर सबैलाई थाहा छ, व्यवहारमा ल्याउन नसकेको मात्रै हो। अस्वस्थ खानपान र आफ्नै अव्यवस्थित जीवनशैलीका कारण रोग उब्जिने हो।’
किन नेपाल सबै कुरामा सिंगापुर नहोस्?
किन नेपाल सबै कुरामा सिंगापुर नहोस्?
संसारका कैयौं मानिसका लागि सपनाको देशका रूपमा रहेको सिंगापुरबाट सिक्नुपर्ने कुरा थुप्रै भए पनि राजनीतिक, सामाजिक र सांस्कृतिक समस्या देख्दा नेपालले सिको नगरे हुन्थ्यो भन्ने अनुभूत हुन्छ।
शारदाको सफलता
शारदाको सफलता स्कूलदेखि नै पढाइमा अब्बल शारदा थपलिया शिक्षकका रूपमा कक्षाकोठामा प्रवेश गरेको तीन दशकपछि उपकुलपति बनेर विश्वविद्यालय हाँकिरहेकी छन्।
बाहुनडाँगी छाडेर पश्चिमतिर पल्किएका हात्ती
बाहुनडाँगी छाडेर पश्चिमतिर पल्किएका हात्ती बाहुनडाँगीले हात्तीसँग जुध्न छाडेर उसलाई मन नपर्ने चिया, तेजपत्ता, कागती आदि रोप्न थालेपछि तीन वर्षयता हात्तीको बथान सुन्दरहरैंचा र इटहरीतिर पस्न थालेको छ। 
होचो स्थानको हिमताल छिचोल्ने ‘केटू ट्रेल’
होचो स्थानको हिमताल छिचोल्ने ‘केटू ट्रेल’ अढाई दशकअघि मात्रै बनेको क्हफुचे हिमतालले मन्त्रमुग्ध त बनाउँछ नै, त्यही बाटो भएर कोरीको यात्रा झन् रोमाञ्चक हुन्छ।
मन्दाक्रान्ताका धमिला आँखा
मन्दाक्रान्ताका धमिला आँखा सिमसारामा मानव हृदयको संघर्ष प्रतिध्वनित गर्ने प्रेम, हानि र लचकताको कथा निपुणता साथ बुनिएको छ। उपन्यास पढिसक्दा संसारभरका एकल आमाका संघर्ष महसूस गरें।
‘दक्षिणएशियाको तुलनामा पूर्वी एशियाका मुस्लिम महिला बढी स्वतन्त्र छन्’ उनीहरूको समाज पुरुषले भन्दा महिलाले काम गर्नुपर्छ भन्ने खालको छ। काम बढी गर्ने भएपछि स्वतः महिलाकै अधिकार धेरै हुने भयो। परिवारमा बाबुको भन्दा आमाकै बोलवाला देखिन्छ।
जहाँ मान्छेसँग रमाउँछन् गिद्ध
जहाँ मान्छेसँग रमाउँछन् गिद्ध गिद्ध संरक्षणमा लाग्दा अनेक लाञ्छना र अवगाल सहेका कालिका सामुदायिक वनका उपभोक्ता अहिले भने देश तथा विदेशबाट पुरस्कार र सम्मान थापिरहेका छन्।
युद्धको छायामा छेलिएका लाहुरे जीवनका पत्र
युद्धको छायामा छेलिएका लाहुरे जीवनका पत्र लाहुरे जीवनसँगै जोडिएर आउने लडाइँ, मारपिट, हत्या, हिंसा र क्रूरता मात्रै होइन, प्रेम, दया, भावुकता र कोमलता पनि केलाइएको छ, ‘लाहुरेको रेलिमाई’ मा।
भोगटे साँधेको वर्णन गर्दा मुख रसाइदिन सक्ने आख्यान बन्नुपर्छ दृश्य माध्यममा मुखमा अमिलोपन ल्याउनुपर्‍यो भने केही खुवाएको देखाउनुपर्छ, तर आख्यानको तागत चाहिं महसूस गराएर मुखमा पानी ल्याउन सक्छ।
मञ्चमा मुक्कुम्लुङ जोगाउने अभियान
मञ्चमा मुक्कुम्लुङ जोगाउने अभियान मुक्कुम्लुङ अर्थात् पाथीभराको सांस्कृतिक महत्त्व बुझाउने ‘मुक्कुम्लुङ : चोःत्-लुङ अफ याक्थुङ’ नाटकभन्दा पनि बढी अभियान र आन्दोलन हो।
नारीवाद बुझाउने मौलिक मन्त्र
नारीवाद बुझाउने मौलिक मन्त्र अझै पनि धेरैलाई लाग्छ, नारीवाद एक आयातीत अवधारणा हो। यस्तोमा ‘नारीवादी घोषणापत्रका लागि पन्ध्र सुझाव’ ले नारीवादलाई मौलिक ढंगले बुझ्न सघाउँछ।
मौन संवादमा शक्तिशाली अभिव्यक्ति
मौन संवादमा शक्तिशाली अभिव्यक्ति पितृसत्ताले महिलाको आवाज र अस्तित्वलाई कसरी दबाउँछ भन्ने यथार्थ उजागर गर्दै समकालीन नेपाली समाजमा व्याप्त लैंगिक असमानता विरुद्धको सशक्त आवाज बनेको छ, ‘द स्ट्रंगर’ नाटक।
‘मनलाग्दी तरीकाले गरिरहेको विकासले अन्ततः हामीलाई नै पिर्नेछ’ ‘नदीमा बगेको पानी खेर गएको होइन, त्यो त बग्छ र फेरि फर्केर आउँछ। त्यसैले पानी कसैको पनि हुँदैन। त्यसलाई सदुपयोग गर्ने हो।’