HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
सम्पादकको सिफारिस
विधि र प्रक्रियामा मडारिएको 'हुलतन्त्र'
विधि र प्रक्रियामा मडारिएको 'हुलतन्त्र'
सुशील प्याकुरेल
कुनै पनि निकायमा पदासीन व्यक्तिबाट भएका कमजोरीका कारण वा अमुक पक्ष वा व्यक्तिको कसैप्रतिको झुकाव वा कटुताका कारण ती निकायलाई असान्दर्भिक बनाउने प्रयत्‍नले लोकतन्त्रलाई हुलतन्त्रमा परिणत गरिदिने जोखिम हुन्छ।
अन्नपूर्ण आरोहणको त्यो ऐतिहासिक दिन 
अन्नपूर्ण आरोहणको त्यो ऐतिहासिक दिन 
आजकै दिन ३ जुन १९५० मा फ्रान्सका मोरिस हेर्जोग र लुई लाशनालले संसारमै पहिलोपटक आठ हजार मिटरभन्दा माथिको अन्नपूर्ण प्रथमको सफल आराेहण गरे। त्यही ऐतिहासिक दिनको सम्झनामा हरेक वर्ष ३ जुनलाई अन्नपूर्ण आरोहण दिवसको रूपमा मनाइन्छ।
अन्नपूर्णमा पहिलो पाइला 
अन्नपूर्णमा पहिलो पाइला 
बेलायती जर्ज हन्ट र सर एडमण्ड हिलरी पनि मेरा साथी नै थिए। उनीहरूले भने- “हामीले तिब्बती मोहडाबाट पनि पटक–पटक कोसिस गर्‍यौं, अहिलेसम्म सकेनौं, अब एकपटक हाम्रा लागि छोडिदिनोस्।” त्यो आग्रहपछि ‘त्यसो भए यो पटक तपाईंहरूलाई मौका भयो, तपाईंहरूले नसके अर्कोपटक हामी चढ्छौँ’ भन्दै हामी अन्नपूर्णतिर लाग्यौं।
कोरोनाकालमा किन गर्ने पोषणका कुरा?
कोरोनाकालमा किन गर्ने पोषणका कुरा? खानपान र जीवनशैली परिवर्तन गरेर एक–दुई दिनमै रोगसँग लड्ने शक्ति बढ्ने पक्कै होइन, तर दिगो रुपमा स्वस्थ रहन यसो गर्नुपर्छ भन्ने कुरा हामीलाई कोरोनाकालले सिकाएको छ।
के सरकारले चुरे संरक्षणमा सेना परिचालन गर्न लागेको हो?
के सरकारले चुरे संरक्षणमा सेना परिचालन गर्न लागेको हो? बजेटमार्फत वृक्षरोपण कार्यमा सेना तथा प्रहरी परिचालनको सरकारी घोषणालाई चुरेमा सेना परिचालनको तयारीका रुपमा हेरिएको छ।
अक्सफाेर्ड भ्याक्सिन ग्रुपका निर्देशक एन्ड्रियू भन्छन्- नेपालीले खोप नपाउँदा निरीह महसूस गर्दै छु!
अक्सफाेर्ड भ्याक्सिन ग्रुपका निर्देशक एन्ड्रियू भन्छन्- नेपालीले खोप नपाउँदा निरीह महसूस गर्दै छु! सञ्चारमाध्यमले मेरो बैठक कोठासम्मै ल्याइदिने नेपालका राजनीतिक बहस, लकडाउन, व्यक्तिका दुःखद भोगाइ, अक्सिजन अभाव र अस्पतालका कर्मचारीको साहसिक कार्य सम्बन्धी समाचार हेर्दा आफू टाढा भएकोमा मलाई निरीह महसूस हुन्छ।  
कोरोनाबाट मृत्युदर बढ्नुमा खोपको ढिलाइ कति कारक?
कोरोनाबाट मृत्युदर बढ्नुमा खोपको ढिलाइ कति कारक? गत माघमा शुरू भएको कोभिड-१९ विरुद्धको खोप अभियानले निरन्तरता पाएको भए संक्रमण र मृत्युदरको यो भयावह अवस्था नआउने विज्ञहरु बताउँछन्। 
एउटा अक्षरले कति फरक पार्नसक्छ संविधानको व्याख्यामा!
एउटा अक्षरले कति फरक पार्नसक्छ संविधानको व्याख्यामा! नेपालको संविधानको धारा ७६ (५) मा उल्लेखित एक अक्षर 'को' ले दिने अर्थलाई लिएर सर्वोच्च अदालतमा चर्को बहस हुन सक्ने देखिन्छ।
बुद्ध जयन्तीलाई किन भनिन्छ ‘फूलको पूर्णिमा’ ?
बुद्ध जयन्तीलाई किन भनिन्छ ‘फूलको पूर्णिमा’ ? वैशाख पूर्णिमाको दिन मानिने बुद्ध जयन्तीलाई फूलको दिन किन भनिन्छ भन्ने कुरो बुझ्न वसन्तोत्सवको प्रतीकको रुपमा देखाइने शालभञ्जिकाको प्रतिमाले हामीलाई धेरै मद्दत गर्छ।
कोभिडले खोसेको पुरातत्त्व क्षेत्रका पूँजी
कोभिडले खोसेको पुरातत्त्व क्षेत्रका पूँजी नेपाली संस्कृति, इतिहास र पुरात‍त्त्व क्षेत्रको अनुसन्धान र लेखनमा आफूलाई समर्पण गरेका पुरातत्त्वविद् डा. साफल्य अमात्यको अवसान यी क्षेत्रका लागि ठूलो क्षति हो।
बदलिँदो विश्व घर्षणमा कस्तो होला भारतको बाटो?
बदलिँदो विश्व घर्षणमा कस्तो होला भारतको बाटो? अमेरिकाको क्षयीकरणसँगै चीनले आफूलाई विश्व व्यवस्थामा महाशक्तिको दाबेदारका रूपमा प्रस्तुत गरेको छ। एस. जयशंकर लिखित ‘दी इन्डिया वेः स्ट्राटेजिज फर एन अनसर्टेन वर्ल्ड’ पुस्तक त्यो रणनीतिक खेलमा भारतले आफूलाई कसरी उभ्याउने भन्ने विषयमा केन्द्रित छ।
सुन्दर बग्दै छ बागमती
सुन्दर बग्दै छ बागमती घरबाट निस्कने फोहोरलाई जथाभाबी फाल्ने, आफू खुशी भए पुग्यो, दोस्रो व्यक्ति र समाजबारे नसोच्ने कारण वातावरणमा असर परेको छ।
अक्सिजन अभाव : सरकारको लापरवाहीले नागरिकको मरण
अक्सिजन अभाव : सरकारको लापरवाहीले नागरिकको मरण स्वास्थ्य सेवामा सामान्य र अत्यावश्यक मानिने अक्सिजनको व्यवस्थापन गर्न महामारीको बेलामा सरकार चुक्दा रोगको जटिलता बाहेक अक्सिजनकै अभावका कारण धेरै संक्रमितहरूको मृत्यु भइरहेको छ।
एमालेमा ‘जबज’ : सामाजिक रूपान्तरणको सिद्धान्त कि सत्ता प्राप्तिको बाटो?
एमालेमा ‘जबज’ : सामाजिक रूपान्तरणको सिद्धान्त कि सत्ता प्राप्तिको बाटो? मदन भण्डारीले प्रतिपादन गरेको जनताको बहुदलीय जनवादलाई आफ्नो प्रमुख सिद्धान्त मान्ने नेकपा एमाले सामाजिक रूपान्तरणको पाटोबाट टाढिँदै गएको छ।
कसरी जित्‍ने कोभिडविरुद्धको युद्ध?
कसरी जित्‍ने कोभिडविरुद्धको युद्ध? याहूग्रूप एनएनएसडीईई ‘कोभिडविरुद्धको युद्ध कसरी जित्ने ?’ भन्ने प्रश्नमा यही २०-२९ वैशाखबीच आएका विचार अहिले देशले सामना गरिरहेको स्वास्थ्य संकटबाट पार पाउन उपयोगी हुने लागेर प्रस्तुत गरेका छौं:
महामारीले थलिएको आर्थिक क्षेत्रलाई कसरी सघाउनुपर्छ सरकारले?
महामारीले थलिएको आर्थिक क्षेत्रलाई कसरी सघाउनुपर्छ सरकारले?
हिमालखबर
महामारी र यसको रोकथामका लागि अपनाइएको बन्दाबन्दीका कारण थप व्यवसाय बन्द र रोजगारी कटौती हुन नदिन गत वर्षमा जस्तै र अझ प्रभावकारी हुने गरी राहत र आर्थिक भरथेगका विशेष कार्यक्रम आवश्यक छ।
के कोभिड-१९ संक्रमित बिरामीको हेरविचार घरमै गर्न सकिन्छ?
के कोभिड-१९ संक्रमित बिरामीको हेरविचार घरमै गर्न सकिन्छ?
यो स्तम्भमा कोभिड-१९ महामारीबारे तपाईंका जिज्ञासा, प्रश्न हामीलाई निम्न ठेगानामा पठाउनुहोस्, हामी सम्बन्धित विज्ञ, सरकारी अधिकारी, जनप्रतिनिधि लगायतसँग त्यसको जवाफ खोज्ने प्रयत्न गर्नेछौं।
निषेधाज्ञामा न्याय नपाइने चिन्ता
निषेधाज्ञामा न्याय नपाइने चिन्ता
महामारी रोकथामका लागि बन्दाबन्दी गरिँदा गत वर्ष न्यायालय र सम्बन्धित निकाय बन्द रहँदा घरेलु तथा लैंगिक हिंसामा परेका महिला तथा बालबालिकालाई न्याय पाउन सकस भएको थियो, यसपाली निषेधाज्ञामा उही प्रक्रिया दोहोरिँदा न्याय नपाइने चिन्ता बढेको छ।
प्रधानमन्त्रीज्यू, हटलाइनमा मोदीजीलाई सम्पर्क गरिहाल्नुहाेस्!
प्रधानमन्त्रीज्यू, हटलाइनमा मोदीजीलाई सम्पर्क गरिहाल्नुहाेस्! कपिलवस्तुको महली सागर, रुपन्देहीको रसियावाल खुर्दलोटन जस्ता धेरै बाँध वा बाँधजस्ता सडक बनाएर भारतले नेपालको भूभाग डुबानमा पारेको छ। त्यहाँका लाखौँ मानिस बर्सेनि समस्यामा पर्छन्। मोदी सरकारले यो समस्या सुन्नसम्म त सुनेको छ, तर समाधान गरेको छैन।
किन उपयोगविहीन बनिरहेका छन् शैक्षिक तालिम?
किन उपयोगविहीन बनिरहेका छन् शैक्षिक तालिम? सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थाले वर्षौैंदेखि देशभरका शिक्षकलाई दिँदै आएका तालिमहरू व्यावहारिक हुन नसक्दा उपयोगविहीन बनिरहेका छन्।
एमसीसीमा अहिलेको अलमल, भविष्यको विद्युत् प्रणालीलाई गहिरो असर
एमसीसीमा अहिलेको अलमल, भविष्यको विद्युत् प्रणालीलाई गहिरो असर अमेरिकी सहयोग परियोजना एमसीसी अन्तर्गतको सम्झौता कार्यान्वयन रोक्न राजनीतिक रूपमा थापिएको अड्कोका कारण समय घर्किंदै जाँदा यसको चर्को मूल्य मुलुकको विद्युत् प्रणालीले भोग्नुपर्ने जोखिम बढेको छ।
घर फर्किंदै समुद्रपार पुर्‍याइएका देउता
घर फर्किंदै समुद्रपार पुर्‍याइएका देउता चोरिएका देवदेवीका मूर्तिहरूको स्वदेश फिर्ती सवारी हुन थालेसँगै यसलाई प्रभावकारी र व्यवस्थित ढंगबाट सञ्चालन गर्न नागरिकको सहभागितामा ‘अन्तर्राष्ट्रिय मूर्ति फिर्ता अभियान’ थाल्नुपरेको छ। सँगै यी देवदेवीलाई पुरानै थलोमा पुनःस्थापना गर्ने पहलकदमी समेत अत्यावश्यक छ।
बौद्धिक चोरी गरेर कहिलेसम्म विद्वान् कहलिने?
बौद्धिक चोरी गरेर कहिलेसम्म विद्वान् कहलिने? स्नातकोत्तर पढाइ पूरा गर्न लेख्नुपर्ने शोधपत्र तोडमोड गरी सार्ने वा अरूलाई लेखाउनेको जमात ठूलै छ। तिनै व्यक्ति विश्वविद्यालय वा अनुसन्धान संस्थाको नेतृत्वमा पुग्दा अनुसन्धान सदाचार पालन हुन कठिन हुन्छ। त्यसैले हाम्रा अनुसन्धान निकायमाथि अविश्वास बढ्दो छ।
‘माणिकलाल दाइ’, जो कैयौं वामपन्थीका गुरु थिए
‘माणिकलाल दाइ’, जो कैयौं वामपन्थीका गुरु थिए देश सबैको साझा हो भन्ने दर्शन बोक्नेहरू पनि आ–आफ्नै सीमित र एकांकी घेराबाट बाहिर निस्कन नसक्दाको परिणाम हो, प्रा. माणिकलाल श्रेष्ठलाई नेवारका रूपमा मात्रै देख्नु।
स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्काे तीन दशक: के भए, के हुँदै छन्?
स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्काे तीन दशक: के भए, के हुँदै छन्? स्वास्थ्य अनुसन्धानको क्षेत्रमा विगतको तुलनामा पछिल्ला वर्ष धेरै प्रगति भए पनि अनुसन्धानलाई थप प्रभावकारी, गुणस्तरीय र विश्वसनीय बनाउन तथा जनस्वास्थ्यका पछिल्ला चुनौतीको सामना गर्न समयानुकूल प्रविधि, पूर्वाधार, जनशक्ति र स्रोत-साधन आवश्यक छ।
'राजनीतिज्ञहरूसँग कहिल्यै निहुँ नखोज्‍नू !'
'राजनीतिज्ञहरूसँग कहिल्यै निहुँ नखोज्‍नू !' हिमालखबरको 'परदेशी साहित्य' स्तम्भ अन्तर्गत यसपटक पढ्नुस् भारतका विख्यात कवि गुलजारका पाँच कविता:
पशुपतिको पुरानो मूर्ति र पाहां चह्रेको देवता : के हो मिथभित्रको इतिहास?
पशुपतिको पुरानो मूर्ति र पाहां चह्रेको देवता : के हो मिथभित्रको इतिहास? पशुपति आर्यघाट नजिकै थेप्चो र चाक्लो ढुङ्गाको मूर्ति भेटिएको छ। त्यसमा कुँदिएको लिच्छविकालीन अभिलेखमा यस देवताको संस्कृत नाम 'पार्थिव शिला' अर्थात् भुइँभित्र रहेको ढुङ्गाको मूर्ति भनेर लेखिए पनि अहिले यो मूर्ति जमीनभित्र छैन।
नवीन्द्रराज जोशी : सधैं सकारात्मक, सधैं सक्रिय
नवीन्द्रराज जोशी : सधैं सकारात्मक, सधैं सक्रिय नेपालमा खोजिएको राजनीतिकर्मी भनेकै नवीन्द्रराज जोशीजस्तै हो। एक पैसा बेइमानी गर्दैन, इमानदार छ, मिहिनेती छ, जनताप्रति पूरै समर्पित छ र मौका पाउनासाथ परिणाममुखी काम गर्ने हुटहुटी छ। 
राजनीतिक सङ्क्रमणले दिशाहीन पत्रकार महासंघ
राजनीतिक सङ्क्रमणले दिशाहीन पत्रकार महासंघ पत्रकारका नेताहरूमा आफू श्रमजीवी पत्रकारदेखि मिडियाका मालिक र राजनीतिक दलसम्मको पक्षमा रहेको देखाउने द्वैध चरित्र व्याप्त छ। त्यो पत्रकारिताको व्यावसायिक विकास र श्रमजीवी पत्रकारको हितका लागि घातक छ।
के बर्माका नेपालीभाषी संकटमा छन् ?
के बर्माका नेपालीभाषी संकटमा छन् ? बर्मेली सेनाले आन्दोलनमा जान निरुत्साहन गर्ने गरी यदि नेपालीभाषी समुदायमाथि दबाब सिर्जना गर्न शुरू ग‍‍र्‍यो भने त्यसको असर नेपालसम्म आइपुग्छ।