HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
विनाशबाट जोगिन विकास बुझ
विनाशबाट जोगिन विकास बुझ
सम्पादकीय किरण नेपाल
बारा–पर्साको चक्रवातलाई ‘केस स्टडी’ मानेर अवश्यंभावी विपत्तिहरूबाट हुने क्षति न्यूनीकरणका लागि हरसम्भव तयारीमा जुट्नु अबको प्राथमिकता हुनैपर्छ, जसमा स्थानीय, प्रादेशिक र संघीय तीनै तहका सरकारहरूको समन्वयात्मक पहल अपरिहार्य छ।
त्यो निमेषभरको कहर
त्यो निमेषभरको कहर
प्राकृतिक विपत्ति अब बाढी, पहिरो, चट्याङ जस्ता कहरमा मात्र सीमित नरहने सन्देश दिएको बारा चक्रवातले विपत्‌पछिको तयारीबारे घोत्लिन झनै बाध्य तुल्याएको छ।
कर्मचारी–राज्य नबनाऊ
कर्मचारी–राज्य नबनाऊ
महत्वपूर्ण निकायहरूमा स्वतन्त्र, विज्ञ र दक्ष व्यक्तिको साटो दलीय आबद्धता लगायतका स्वार्थ हेरेर ‘एस म्यान’ नियुक्त गर्ने राजनीतिक नेतृत्वको अभीष्ट संविधानकै मर्म प्रतिकूल छ।
लगानीका तगारा हटाऊ
लगानीका तगारा हटाऊ तेस्रो लगानी सम्मेलनलाई उधारो प्रतिबद्धता दोहोरिने मेला बन्नबाट जोगाउन सरकारले नगरी नहुने काम हो– लगानीकर्तालाई आश्वस्त बनाई सम्मेलनमा भएका प्रतिबद्धतालाई कार्यान्वयनको तहमा लैजाने हदैसम्मको प्रयास।
अब दोहोरिन्न इतिहास
अब दोहोरिन्न इतिहास चन्द समूहले राजनीति गर्ने हो भने संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको दायरामा आउनैपर्छ र त्यही दायराभित्र जनअभिमतद्वारा आफ्नो सान्दर्भिकता पुष्टि गर्नुपर्छ । हिंसाको धङधङी त्याग्न नसकेका चन्दले बुझ्नैपर्छ– इतिहास दोहोरिंदैन ।
आसन्न संकट रोकौं
आसन्न संकट रोकौं नेपाललाई आगामी पुस्ताका लागि बस्नलायक बनाइराख्ने हो भने जलवायु परिवर्तन हाम्रो प्रमुख मुद्दा बन्नुपर्छ ।
असमानताको दूरी घटाऊ
असमानताको दूरी घटाऊ गरीब र धनीबीच आय र सम्पत्तिमा बढ्दो असमानतालाई उपेक्षा गरियो भने देशमा जतिसुकै प्रगतिशील अर्थव्यवस्था भनिए पनि द्वन्द्व बढ्छ।
ओली सरकारको अर्थ
ओली सरकारको अर्थ एक वर्ष पार गरेको आजको ओली सरकारको अर्थ–राजनीतिक स्थायित्व र समृद्धिप्रतिको आम अपेक्षा टुट्न नदिने त्यस्तो कडी हो, जसको निरन्तरताको विकल्प छैन।
फर्जी उद्धारमा संलग्नमाथि कारबाही गर
फर्जी उद्धारमा संलग्नमाथि कारबाही गर पर्यटकको फर्जी उद्धार प्रकरणमा ६ महीनाअघि छानबिन गरेको सरकारले थप अनुसन्धान र कारबाही अघि नबढाउँदा नेपालको सिङ्गो पर्यटन उद्योगले अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा दाग बोक्नु परेको छ।
डा.केसीको जित, सरकारको नैतिक हार
डा.केसीको जित, सरकारको नैतिक हार -किरण नेपालडा.केसीले अनशन अन्त्य गरे पनि उनी जस्तो सत्याग्रहीप्रति सरकारको निर्मम बेवास्ताले अन्य अहिंसात्मक आन्दोलनको भविष्य निमोठ्ने प्रयास गरेको छ । यस्तो बेवास्ताले विरोधलाई हिंसात्मक बनाउन प्रेरित गर्छ । भयको समाज निर्माण गर्छ । सरकार टिप्पणी, आलोचना, विरोध नभई स्तुतिको अपेक्षा गर्छ भन्ने मान्यता स्थापित गर्छ ।
समाधान पहिल्याऊ
समाधान पहिल्याऊ संक्रमणकालीन न्यायलाई पीडित अनुकूल निरुपण गर्न सकिएन भने यसका आन्तरिक र अन्तर्राष्ट्रिय आयाम पछिल्लो परिवर्तनका लागि समेत प्रत्युत्पादक हुने संभावना छ।
#नेपालिक्सको सन्देश
#नेपालिक्सको सन्देश सप्रमाण गरिएको खुलासाले हाम्रो राज्यसंयन्त्र, सुशासनको अवस्था, निजी क्षेत्रको चरित्र, व्याप्त अराजकता, भ्रष्टाचार, बदनियत, कानूनको प्रासंगिकतादेखि सिंगो राजनीतिक चरित्रमाथि गम्भीर प्रश्न उठाएको छ ।
डावोसको अवसर
डावोसको अवसर विश्व विमर्शमा नेपाललाई प्रवेश गराएर लाभ लिने वा डावोस बैठकमा सहभागिता जनाएर मात्रै फर्कने– प्रधानमन्त्री ओलीको तयारी र प्रस्तुतिमै निर्भर रहनेछ ।
निजी विद्यालयलाई निशाना नबनाऊ
निजी विद्यालयलाई निशाना नबनाऊ सरकारी विद्यालयको गुणस्तर निजी विद्यालयका कारण नभई त्यहाँ व्याप्त बेथिति र राजनीतिक हस्तक्षेपबाट ओरालो लागेको हो। यसको निरुपण निजी विद्यालय बन्द गर्नु हुनै सक्दैन ।
धानमा ध्यान देऊ
धानमा ध्यान देऊ ‘समृद्धिको मार्गतिर लम्किरहेको’ देशका लागि किसान कहिल्यै प्राथमिकतामै परेनन् । तसर्थ किसानहरूको मिहिनेत र मनसुनको अनुकूलताले बढेको कृषि उत्पादनको जस सिंहदरबारले लिन सुहाउँदैन ।
नेकपाको ‘माओवादीकरण’ लाई रोक
नेकपाको ‘माओवादीकरण’ लाई रोक
सम्पादकीय किरण नेपाल
नेकपाको नेतृत्व र संगठनलाई जति एमालेकरण हुनुपर्नेछ, त्यति नै माओवादीकरणबाट जोगिनुपर्ने पनि छ ।
निर्मम समीक्षा गर
निर्मम समीक्षा गर
आजको नागरिक विमर्शमा आरोपविरुद्ध प्रत्यारोप होइन, आत्मालोचना र आत्मस्वीकृतिबाट मात्र आफ्नो सार्वजनिक स्वीकार्यता फराकिलो बनाउन सकिन्छ भन्ने हेक्का राख्न जरूरी छ ।
निराशा नबढाऊ
निराशा नबढाऊ
सरकारको आलोचना र प्रतिरक्षामा भइरहेको जुहारी द्वन्द्व र संक्रमणको दुई दशकबाट बल्लतल्ल त्राण पाएको समाज र इतिहासकै बलियो मानिएको सरकार कसैका लागि हितकर छैन।
खर्च नहुनुको जवाफ देऊ
खर्च नहुनुको जवाफ देऊ विगतमा पूँजीगत खर्च हुन नसक्नुको दोष राजनीतिक अस्थिरता र संक्रमणलाई दिइन्थ्यो । अहिले राजनीतिक स्थिरता छ । हिजो सिंहदरबारबाट मात्र हुने पूँजीगत खर्च गर्न संघीयसँगै सातवटा प्रादेशिक र ७५३ वटा स्थानीय सरकार छन् । र पनि, पूँजीगत खर्चको अवस्था दयनीय छ ।
संक्रमणकालीन न्यायः जटिलता फुकाऊ
संक्रमणकालीन न्यायः जटिलता फुकाऊ पीडितको भरोसा टुट्न नदिन संक्रमणकालीन न्यायिक प्रक्रियामा देखापरेका जटिलता फुकाउँदै विश्वसनीय प्रक्रिया थालनी गर्ने जिम्मा राजनीतिक नेतृत्वकै हो ।
प्रहरीको मनोबल बढाऊ
प्रहरीको मनोबल बढाऊ सामाजिक सुव्यवस्था कायम राख्न अहोरात्र खट्ने प्रहरीको मनोबल उसको स्वतन्त्र र आत्मविश्वासी स्वपरिचालनबाट मात्र उठ्न सम्भव छ ।
हाम्रा नानीहरूको सुरक्षा गर
हाम्रा नानीहरूको सुरक्षा गर किरण नेपालहिंसात्मक द्वन्द्वपछि मौलाएको ‘हिंसाप्रति सामाजिक सहजताको मनोविज्ञान’, अपराधको राजनीतिकरणले बढाएको दण्डहीनता र कानूनव्यवस्था कायम राख्ने निकायप्रतिको चरम उदासीनताले अपराधीको दुस्साहस बढाएको छ– निशानाको केन्द्रमा बालबालिका परेका छन्।
पार्टी संक्रमण छोट्याऊ
पार्टी संक्रमण छोट्याऊ नेकपाभित्र चुलिंदो अन्योल, द्धिविधा र अव्यवस्था स्वयम् नेकपा मात्र होइन, मुलुकको बहुदलीय राजनीतिक प्रणालीका निम्ति समेत जोखिमपूर्ण छ ।
जनअपेक्षासित एकाकार होऊ (सम्पादकीय)
जनअपेक्षासित एकाकार होऊ (सम्पादकीय) दशैं फेरि आइपुगेको छ । तर, गएको वर्ष झैं यो दशैंसँग उल्लासको राजनीतिक रङ मिसिएको छैन । घरघरमा दशैं भित्रिएको छ, तर मनमा पटक्कै पर्वमय हुनसकेको छैन । जनताका सानातिना चासोलाई नै सम्बोधन गर्न नसकेको सरकार सम्हालिने होइन, ‘असफल’ बन्ने दौडमा देखिन्छ। 
राष्ट्रिय आत्मविश्वास जोगाऊ
राष्ट्रिय आत्मविश्वास जोगाऊ पर्यावरणबारे चिन्ता व्यक्त गर्नेहरूलाई ‘विकास विरोधी’ को आक्षेप लगाइरहेको सरकारले बुझ्नुपर्छ– हाम्रा लागि निजगढ विमानस्थल अत्यावश्यक छ नै, सँगसँगै पर्यावरणमा कम भन्दा कम क्षति पुग्ने गरी निर्माण हुनु पनि उत्तिकै आवश्यक छ ।
वास्तविक गरीब माथिको उपहास
वास्तविक गरीब माथिको उपहास उदेकलाग्दो त, गाउँका साहु अति गरीबको सूचीमा छन्, तर साँझ–बिहानको जोहो गर्नकै लागि तिनै साहुको खेत जोत्ने हलिया या त सूचीमै छैनन्, भए पनि साहुभन्दा धनी अर्थात् सामान्य गरीबको सूचीमा समेटिएका छन् ।
प्रतिबन्ध हैन, नियन्त्रित उपयोग
प्रतिबन्ध हैन, नियन्त्रित उपयोग संविधानतः स्वायत्त स्थानीय र प्रादेशिक सरकारहरूले आफ्नो आम्दानीको स्रोत आफैं निक्र्योल गर्ने व्यवस्था लागू भएसँगै कतिपय प्रदेशले गाँजालाई आम्दानीको स्रोत बनाउने प्रयासतर्फ संकेत गरेकाले पनि यसबारे बहस अपरिहार्य भएको छ ।
दिल्ली दौडको औचित्य
दिल्ली दौडको औचित्य देशभित्रका समस्या आफैंले समाधान गर्नुपर्छ भन्ने भावना बढिरहेको बेला पार्टीभित्रका गोप्य सहमति दिल्लीलाई बुझाउँदा बलियो भइन्छ कि कमजोर भन्ने थाहा पाउन दाहालले धेरै कुर्नुपर्ने नहोला ।
मिथ्यांकको जोखिमपूर्ण सवारी
मिथ्यांकको जोखिमपूर्ण सवारी कृषि मात्र नभई शिक्षा मन्त्रालय र मातहतका निकायबाट घोषणा हुने आँकडा होउन् वा वन संरक्षण सम्बन्धी तथ्यांक, स्वास्थ्यका सफलताका अंक हुन् वा गरीबीदेखि बेरोजगारीसम्मको विवरण, तथ्यांकमाथि खेलबाड नगरिएको क्षेत्र फेला पार्न मुश्किल पर्छ ।
गृहलाई विधिमा राख (सम्पादकीय)
गृहलाई विधिमा राख (सम्पादकीय) गृह मन्त्रालय र त्यस मातहतका संयन्त्रहरूका अराजक कदम र व्यवहारकै कारण प्रधानमन्त्री ओलीले लोकतन्त्रका लागि गरेको संघर्षको पाँचौं दशकमा पनि लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यताप्रतिको आफ्नो प्रतिबद्घताबारे सवालजवाफ गर्नु परिरहेछ।