HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
‘कलाको कदर नभए २० वर्षपछि नेपाली कन्टेम्पोररी आर्टिस्ट नपाइन सक्छन्’
अन्तर्वार्ता अनिता भेटवाल
‘चित्र र मूर्तिको महत्त्व तब हुन्छ, जब त्यो हेर्ने र बुझ्ने मान्छे हुन्छ। हेर्ने र गहिराइमा बुझ्ने मान्छे नै थिएनन् भने मोनालिसाको महत्त्व हुँदैनथ्‍यो।’
बिएनालेमा सास फेरिरहेका चित्र र मूर्ति
बिएनालेमा सास फेरिरहेका चित्र र मूर्ति
पहिलो पटक आयोजित कला प्रदर्शनीको उत्सव ‘काठमाडौं आर्ट बिएनाले’ मा वर्षौं अवसर नपाएका कलाकारका चित्रकला र मूर्तिकला समेटिएका छन्।
अनि मनिता हिंड्न थालिन्
अनि मनिता हिंड्न थालिन्
जन्मेदेखि स्वाभाविक शारीरिक विकास नभएकाले गत वैशाखसम्म एउटा कोठामै सीमित मनिताको जीवनमा एकाएक कायापलट आएको छ, संसार फराकिलो भएको छ, उनी स्कूल जान थालेकी छन्।
तारादेवीलाई पछ्याइरहेका तीन ‘तारा’
तारादेवीलाई पछ्याइरहेका तीन ‘तारा’ तारादेवीलाई पछ्याउँदै आएका नयाँ पुस्ताका तीन गायिका संगीत साधनामा त डुबेका छन् नै हेरिनेभन्दा सुनिने गीत गाउनुपर्नेमा पनि सचेत छन्।
साकार हुँदै स्वरसम्राट्को सपना
साकार हुँदै स्वरसम्राट्को सपना स्वरसम्राट नारायणगोपालले देखेको एउटा सपना उनले संसार छोडेको ३३ वर्षपछि साकार हुँदै छ।
नारायणगोपाल सम्झाउने बा.अ.म. ६४८ कुनै दिन थियो, काठमाडौंका सडकमा होन्डा मोटरसाइकल कुदाउँथे नारायणगोपाल। त्यही मोटरसाइकल फेरि उनको याद बोकेर जीवन्त भएको छ। 
‘अभिभावक आफूलाई किताब किन्छन्, छोराछोरीलाई चटक्कै बिर्सन्छन्’ ‘हामीकहाँ बालसाहित्य लेख्नेहरूलाई खासै गनिंदैन। मिडियाले पनि बालसाहित्य र यो लेख्नेलाई ठाउँ दिएको पाइँदैन।’
‘महिला क्रिकेट उकास्न पुरुष टोलीलाई जत्तिकै हौसला दिइनुपर्छ’ ‘कतिसँग व्यक्तिगत तालीम लिने हैसियतसम्म हुँदैन। क्रिकेट मात्र खेलेर आउने पैसाले टिक्नै गाह्रो छ। तत्काललाई मासिक तलब १० प्रतिशत नै बढे पनि ठूलो कुरा हुन्थ्यो।’
निर्धक्क धककुमारी उमेरले साढे पाँच दशक नाघे पनि जोश कम भएको छैन, निर्धक्क बिजुलीका पोलमा चढेर तार जोड्ने, मिटर राख्ने लगायत काम गर्छिन्।
एउटा मान्छेको विरोधमै सीमित एमालेको प्रदर्शन
एउटा मान्छेको विरोधमै सीमित एमालेको प्रदर्शन महँगी, बेथिति लगायत विरुद्ध भनेर नारा दिए पनि युवा संघको प्रदर्शनका मुख्य वक्तादेखि सहभागीसम्म सबै एक व्यक्ति विरुद्ध केन्द्रित देखिए।
तीनकुनेमा युवा संघको प्रदर्शन
तीनकुनेमा युवा संघको प्रदर्शन नेकपा (एमाले)को भातृ संगठन राष्ट्रिय युवा संघ नेपालले काठमाडौंको तीनकुनेमा प्रदर्शन गरेको छ।
जोखिम बन्न सक्छ महीनावारी सार्ने औषधि
जोखिम बन्न सक्छ महीनावारी सार्ने औषधि महीनावारी सार्ने औषधिको प्रयोगले महिलाको शरीरमा हर्मोनमा असन्तुलन ल्याउने भएकाले स्वास्थ्यका लागि यिनको प्रयोग जोखिमपूर्ण त छ नै, यस्तो अभ्यासले महीनावारीबारेको अन्धविश्वासलाई पनि बढावा दिइरहेछ।
बजारमा हावी हानिकारक रङ
बजारमा हावी हानिकारक रङ बजारमा उपलब्ध रङमा प्रयोग भएको रसायनको मात्रा मापन नहुँदा र उपभोक्ता पनि प्राकृतिक रङको प्रयोगबारे सजग नहुँदा स्वास्थ्यलाई हानि पुर्‍याउने रङ नै बेचबिखन भइरहेका छन्।
‘जाजरकोटबाट फर्केको यत्रो दिन भयो, गाउँलेहरू रोएको आवाज कानमा अझै गुन्जिरहेछ, निद्रा पर्दैन’
आठ वर्ष पहिले मृत्यु भइसकेका मालिकलाई अस्पतालमा कुरिरहेकी काली बिरामी मालिकलाई अस्पतालको क्याबिनमा लगेको देखेको कुकुरले शव निकालेको चाल पाएन। बिरामीसँगै अस्पताल पुगेको त्यो कुकुर मालिक फर्किने आशमा आठ वर्षदेखि क्याबिनको ढोकामै कुरिरहेको छ।
‘बाँच्ने काइदा राउटेबाट सिक्नुपर्छ’
हिमाल सप्ताहान्त अनिता भेटवाल
‘अन्य समुदायले आफूलाई चाहिनेभन्दा धेरै प्रकृतिबाट दोहन गरिरहेका छन्। राउटेले भने आफूलाई चाहिने जति मात्रै प्रकृतिबाट लिइरहेको छ।’
विदेशबाट फर्किएका ‘भगवान्’ संग्रहालयमा थन्किए
विदेशबाट फर्किएका ‘भगवान्’ संग्रहालयमा थन्किए
चोरी भएर विदेश पुर्‍याइएका पुरातात्त्विक वस्तुहरू फिर्ता आएपछि पुन:स्थापनामा सम्बन्धित स्थानीय तहले अग्रसरता नदेखाउँदा संग्रहालयमै थन्किइरहेका छन्।
‘बीपीको जस्तोसुकै व्यस्त समयमा पनि किताब पढ्ने बानी रहेछ’
‘बीपीको जस्तोसुकै व्यस्त समयमा पनि किताब पढ्ने बानी रहेछ’
‘भारतीय स्वतन्त्रता संग्राममा लागेका नेताहरूबाट पढ्ने संस्कार सिक्नुभयो। जेल जीवनलाई कसरी सिर्जनात्मक बनाउने भन्ने कुरा सिक्नुभयो र त्यसलाई आफ्नो बानी बनाउनुभयो।’
शिक्षा विधेयकमाथि प्रश्नैप्रश्न
शिक्षा विधेयकमाथि प्रश्नैप्रश्न सरोकारवालासँग यथेष्ट छलफल नहुनु, शिक्षा मन्त्रालय र प्रधानमन्त्रीले नै अनभिज्ञता प्रकट गर्नु र संसद्‌‌मा दर्ता हुनुअघि मस्यौदा समेत पढ्न नपाउनुले शिक्षा विधेयक निर्माणको प्रक्रियामै शंका उब्जेको छ।
‘पक्कै पनि ती सामान्य आँसु थिएनन्’
‘पक्कै पनि ती सामान्य आँसु थिएनन्’
‘हजुरआमा पुस्ताले संघर्ष नगरेको भए नातिनी पुस्ताले यत्तिको स्वतन्त्रता पाउँदैनथ्यो’ ‘पहिलाका हजुरआमा दुःखसँग भाग्ने होइन, जुध्ने गरेको पाइन्छ। महिला घर, परिवार र समाजका अनेक बाधाअड्चन छिचोलेर आजको अवस्थासम्म पुगेका हुन्।’
एउटा जिन्दगी किताबको गातालाई पाँच हजारभन्दा बढी किताबको आवरण सिंगारे, अरू चित्र त कतिकति। धेरैले सुम्सुमाएको उनको कला जीवनको उत्तरार्द्धमा सम्मानित भएको छ।
राजनीतिले कसरी बढाइरहेछ निराशा?
राजनीतिले कसरी बढाइरहेछ निराशा? बिग्रँदो राजनीतिले नै ‘यो देश कहिल्यै बन्दैन’ भन्ने भाष्य स्थापित हुँदा विदेशगमन बढिरहेको औंल्याउँदै राजनीति सुधारेरै ‘देश बन्छ’ भन्ने विश्वास दिलाउन सकिने नेताहरू बताउँछन्।
शब्दकोशबाट ‘ॐ’ शब्द हटाउन लागिएको हो?
शब्दकोशबाट ‘ॐ’ शब्द हटाउन लागिएको हो? सामाजिक सञ्जालदेखि राजनीतिक बहससम्म अहिले शब्दकोशबाट ‘ॐ’ हटाउन खोजिएको भनेर आलोचना भइरहेको छ। साँच्चै ‘ॐ’ हटाउन खोजिएको हो?
विशेषज्ञलाई पलायन हुन बाध्य पार्दै समकक्षता विदेशबाट विभिन्न विषयमा विशेषज्ञता हासिल गरेर आएकालाई समकक्षता प्रमाणीकरणका नाममा वर्षौं अल्झाइँदा कोही उमेर घर्किएर सरकारी सेवामा प्रवेशबाट वञ्चित छन् त कोही हताश भएर विदेश नै फर्किएका छन्।
अभिलेख जोगाउन वीरेन्द्रले उभिएरै दुई घण्टा सुने, अहिले कोही सुन्दैन देशभर चहारेर करीब एक लाख ८२ हजार अभिलेखको माइक्रोफिल्मिङ गर्दा राजा वीरेन्द्रले सघाएका थिए, तर अहिले तिनै माइक्रोफिल्म कुहिंदै गर्दा राज्यले वास्ता नगरेपछि ८२ वर्षीय बलराम चित्रकार चिन्तित छन्।
विशेषज्ञलाई पलायन हुन बाध्य पार्दै समकक्षता
विशेषज्ञलाई पलायन हुन बाध्य पार्दै समकक्षता विदेशबाट विभिन्न विषयमा विशेषज्ञता हासिल गरेर आएकालाई समकक्षता प्रमाणीकरणका नाममा वर्षौं अल्झाइँदा कोही उमेर घर्किएर सरकारी सेवामा प्रवेशबाट वञ्चित छन् त कोही हताश भएर विदेश नै फर्किएका छन्।
‘सुवर्णशमशेरको पैसा नभएको भए प्रजातन्त्र ढिलो आउन सक्थ्यो’ ‘इतिहास लेखन जसरी भइरहेको छ, त्यसले पनि असन्तुष्ट बनाउँछ। जोकोहीले जेसुकै कुरा पनि लेखिदिएका छन्।’
‘सरकारलाई सोधौं- लक्ष्य नै धेरै विद्यार्थी अनुत्तीर्ण गराउने र विदेश जान बाध्य पार्ने हो?’
‘सरकारलाई सोधौं- लक्ष्य नै धेरै विद्यार्थी अनुत्तीर्ण गराउने र विदेश जान बाध्य पार्ने हो?’ ‘सरकारले विद्यालय तहमा अहिले जति लगानी गरेको छ, त्यसलाई कम्तीमा दुई गुणा पार्नुपर्छ। अनि बल्ल सामुदायिक विद्यालयमा पठनपाठनको वातावरण बन्छ।’
स्मृतिमा टेकेको काेशी विराेधी आन्दोलन, होला त सफल?
स्मृतिमा टेकेको काेशी विराेधी आन्दोलन, होला त सफल? कोशी नामकरणको विरोधमा आन्दोलित पूर्वी नेपालको असन्तोषको जग सात सालदेखिकै आक्रोशसँग जोडिन्छ। विभिन्न समयमा भिन्दाभिन्दै राजनीतिक शक्तिको मुद्दा बनेको यो विषयलाई संवादबाट टुङ्गो नलगाए भविष्यमा पनि आन्दोलन उठिरहन सक्छ।