HimalKhabar.com :: A Complete Nepali Political News Portal
महामारीमा नेवार समाज: उहिल्यै पनि‌ ‘क्वारेन्टिन’ र ‘आइसोलेसन’ मा बस्थे !
महामारीमा नेवार समाज: उहिल्यै पनि‌ ‘क्वारेन्टिन’ र ‘आइसोलेसन’ मा बस्थे !
टिप्पणी वसन्त महर्जन
अहिले चर्चामा रहेका ‘क्वारेन्टिन’, ‘आइसोलेसन’ र ‘लकडाउन’ जस्ता शब्द नयाँ भए पनि यसको प्रयोग नेपालको नेवार समाजका लागि नौलो हाेइन।
बुद्ध दर्शनबारे नेपालीकै बुझाइ त्रुटिपूर्ण
बुद्ध दर्शनबारे नेपालीकै बुझाइ त्रुटिपूर्ण
बौद्ध दर्शनमा मनको विश्लेषण आधुनिक मनोविज्ञानभन्दा उच्चस्तरमा रहेको तथ्य आधुनिक प्रयोगशालामा लगेर ध्यान गुरुलाई परीक्षण गरेबाट पनि थाहा भएको छ ।
बुद्धकै समयमा पनि फैलिएको थियो महामारी
बुद्धकै समयमा पनि फैलिएको थियो महामारी
कोरोना भाइरस नियन्त्रण गर्ने औषधि पत्ता लागिनसकेको अवस्थामा विज्ञहरुले दिएको सुझावलाई दृढतापूर्वक पालना गर्ने र सुरक्षित रुपमा रहने बाहेक अन्य छुट्टै उपाय बौद्ध धर्मदर्शनमा पनि छैन।
टक भन्दा घर महत्व
टक भन्दा घर महत्व दोलखामा टक नभएर घरलाई महत्व दिएको पाइयो जबकि टक्सार घर त्यही हो भनेर पुष्टि गर्ने कुनै आधार छैन।
‘भगवान भरोसा’ मा हाम्रा ऐतिहासिक सङ्ग्रहालय
‘भगवान भरोसा’ मा हाम्रा ऐतिहासिक सङ्ग्रहालय सबै कुरा एकै थलोमा आफूअनुकूल अवलोकन गर्न पुग्नुपर्ने गन्तव्य नै सङ्ग्रहालय हो।
सम्यक् महादान
सम्यक् महादान अमूर्त सांस्कृतिक निधिका रूपमा रहेको सम्यक् पर्वबारे यथोचित प्रचारप्रसार गर्न सके नेपाललाई विश्वभरिका बौद्धमार्गीहरूको अपूर्व गन्तव्य बनाउन सकिन्छ।
सर्वाेच्चकाे ताकेतामा राष्ट्रिय अभिलेखालय
सर्वाेच्चकाे ताकेतामा राष्ट्रिय अभिलेखालय भारतबाट हराइसकेका र अन्यत्र पनि अपूर्ण अवस्थामा रहेका कतिपय ग्रन्थहरूको पूर्णताका लागि नेपालको अभिलेखालयका सामग्री उपयोगी भएका छन्।
'बत्तीमुनि'काे अँध्याराे बन्याे अन्तर्राष्ट्रिय बाैद्ध महाेत्सव
'बत्तीमुनि'काे अँध्याराे बन्याे अन्तर्राष्ट्रिय बाैद्ध महाेत्सव समुदायसँग घुलमिल हुँदै बृहत्तर क्षेत्रमा फैलिने उद्देश्य हासिल गर्न विश्वविद्यालयसँगै लुम्बिनी विकास कोष र प्रदेश–५ सरकारले संयुक्त हातेमालो गर्नु अपरिहार्य छ ।
प्रचारको लोभमा भ्रामक किंवदन्ती
प्रचारको लोभमा भ्रामक किंवदन्ती लुम्बिनी क्षेत्रमा प्राचीन अवशेषहरू पाइनु नौलो विषय होइन तर, सबै अवशेषबारे किंवदन्ती रचेर गौतम बुद्ध र बौद्ध धर्मसँग जोड्नु ठाउँ प्रचारको लोभ मात्र हो।
स्वयम्भूनाथ होइन् स्वयम्भू महाचैत्य
स्वयम्भूनाथ होइन् स्वयम्भू महाचैत्य खर्च गरेर प्रचारप्रसार गर्नुपर्नेमा उल्टै आम्दानीको राम्रो स्रोत हुनु पर्यटकीय क्षेत्रको विशेषता हो, तर यस क्षेत्रका बारेमा गलत जानकारी प्रवाह हुनु कुनै दृष्टिले उचित छैन।
यती मस्कट– पर्यटनको प्रत्युत्पादक सोच
यती मस्कट– पर्यटनको प्रत्युत्पादक सोच नेपालको सन्दर्भमा ‘यती’ रहस्य र रोचक विषय त हो तर वैज्ञानिक रूपमा पुष्टि भइनसकेको यो आख्यानले नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दैन।
पुरातत्वका पिता
पुरातत्वका पिता प्राचीन कपिलवस्तु क्षेत्र नै बुद्घ जन्मस्थल भएको प्रमाणित गर्ने नेपाली पुरातत्व टोलीका नेतृत्वकर्ता तारानन्द मिश्र (८१) मुलुककै पहिलो प्रशिक्षित पुरातत्वविद् पनि थिए।
उपत्यकाका नेवार र पृथ्वीनारायण शाह
उपत्यकाका नेवार र पृथ्वीनारायण शाह इतिहासलाई सीमित रूपमा बुझ्ने प्रवृत्तिाका कारण पृथ्वीनारायण शाह काठमाडौं उपत्यकाका नेवारहरूका दमनकारीका रूपमा चित्रित भएका छन्।
जयवागीश्वरीभित्र अर्को मन्दिर
जयवागीश्वरीभित्र अर्को मन्दिर मन्दिर र मन्दिर पुनर्निर्माण गर्न भत्काउने क्रममा भेटिएको पुरानो भित्तोचित्रको संरक्षण गरेर ऐतिहासिक तथ्य पुष्टि गर्ने अवसर खेर फाल्नुहुँदैन।
काठमाडौंमा ‘गुफा पर्यटन’
काठमाडौंमा ‘गुफा पर्यटन’ जात्रा, पर्व, मन्दिर र तिनको ऐतिहासिकतासँगै काठमाडौं उपत्यकामा पर्यटक रिझाउन यहाँका प्राचीन गुफा नयाँ आकर्षण बन्न सक्छन्।
सिला बन्दै शिलालेख
सिला बन्दै शिलालेख
सम्पदा वसन्त महर्जन
सम्पदाको ऐतिहासिक र पुरातात्विक प्रमाण शिलालेख संरक्षणमा पर्याप्त चासो र चिन्ता नगरिंदा भएका अमूल्य शिलालेखहरु पनि हराउने/नष्ट हुने अवस्थामा छन्।
अनावश्यक ‘भ्यू टावर’
अनावश्यक ‘भ्यू टावर’
पर्यटक आकर्षित गर्ने नाममा लाखौं रुपैयाँ खर्च गरेर धेरै जिल्लामा बनाइएका टावरमध्ये कति त प्रयोजनहीन भइसकेका छन्।
भिक्षु बुद्धभद्र र बोधिधर्म
भिक्षु बुद्धभद्र र बोधिधर्म
भिक्षुद्वय बुद्धभद्र र बोधिधर्मको बारेमा जानकारी दिने स्रोत चीनमा मात्रै सुरक्षित छ।
सम्पदा संरक्षणमा हराएको चेत
सम्पदा संरक्षणमा हराएको चेत विश्व सम्पदा सूचीमा परेका संसारभरका सम्पदा वरिपरि ‘गर्न नहुने’ कार्यहरूको मापदण्ड तोकिएको हुन्छ तर हामीकहाँ भने त्यसलाई बेवास्ता गरिन्छ।
ढुङ्गेधारा मासेर विकास !
ढुङ्गेधारा मासेर विकास ! उपत्यकाका कतिपय मुख्य बस्तीहरूका ढुङ्गेधाराको पानी नागार्जुन पर्वतदेखि जमीनमुनिबाट ल्याइएको बताइन्छ ।
गढीमाईमा पशुबलिको विकल्प
गढीमाईमा पशुबलिको विकल्प पशुबलिलाई हिंसासँग जोडेर गढीमाई मेलाको विरोध गर्नुभन्दा ‘नरिवल बलि’ जस्ता विकल्पबारे जनचेतना फैलाउनु आवश्यक देखिन्छ।
बुद्ध मूर्ति संग्रहालयमा कि विहारमा ?
बुद्ध मूर्ति संग्रहालयमा कि विहारमा ? बौद्ध भिक्षुले कसैलाई मूर्ति दिनुको कारण विहारमा राखियोस् भन्ने उद्देश्य निहित हुने भएकाले म्यान्मारबाट प्राप्त बौद्ध मूर्तिहरू संग्रहालयमा राखिनु उचित होइन।
ऐतिहासिक ठाउँमा आधुनिक निर्माण
ऐतिहासिक ठाउँमा आधुनिक निर्माण ढुङ्गा निर्मित पुराना चैत्यहरू संरक्षण गर्ने नाममा सिमेन्ट र इँटाले छोप्नु भन्दा पुरानो स्वरुपलाई नै मर्मत मात्र गरेको भए ऐतिहासिकता कायम राख्न सघाउ पुग्थ्यो।
इनामेलले छोपिंदै कलाकृति
इनामेलले छोपिंदै कलाकृति
हाम्रो ‘सौम्य शक्ति’
हाम्रो ‘सौम्य शक्ति’
बुद्धलाई दार्शनिक मान्ने अल्पज्ञान
बुद्धलाई दार्शनिक मान्ने अल्पज्ञान
बुद्ध यहीँ जन्मे तर खोइ त बौद्ध परम्परा ?
बुद्ध यहीँ जन्मे तर खोइ त बौद्ध परम्परा ?
बेढङ्गका बुद्ध मूर्ति
बेढङ्गका बुद्ध मूर्ति पर्यटक आकर्षित गर्न हरेकजसो डाँडामा ठड्याइन थालेका बुद्ध मूर्तिमा शिल्प र संस्कारको ठूलो विरोधाभास पाइन्छ।  
बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता
बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता बौद्ध समाजमा जातीय सङ्कीर्णता छ भन्दा आश्चर्य लाग्ला तर यो यथार्थ हो।
काठमाडाै‌ भन्दा पुरानाे सभ्यता दाेलखा
काठमाडाै‌ भन्दा पुरानाे सभ्यता दाेलखा चोभारको गल्छी काटेर पानी बगेपछि यहाँ मानव बस्ती बसाल्ने काम बोधिसत्व मञ्जुश्रीबाट भएको विश्वास काठमाडौंका बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको छ ।  यही कथाको आधारमा काठमाडौंको सभ्यताभन्दा दोलखा पुरानो हो भन्ने दाबी पर्यटन व्यवसायी श्रेष्ठको छ ।